24 MAŁGORZATA KARPIŃSKA-OCHAŁEK, MAGDALENA OBRZUD
w których dziecko nie jest obarczone żadnymi widocznymi symptomami niepełnosprawności. Rodzice tacy często sami wymagają poświęcenia im odpowiedniej ilości czasu oraz przygotowania rodziny do całego procesu diagnostycznego. Zachęcani są do korzystania z konsultacji prowadzonych przez terapeutów w naszej placówce, czasem korzystania z podawanych adresów spraw dzonych poradni czy wskazywania osób doświadczających podobnych problemów’, w celu nawiązania relacji opartych na wzajemnym zrozumieniu czy' udzielaniu sobie w sparcia.
Współpraca z rodzicami dzieci objętych zajęciami terapeutycznymi z każdym rokiem układa się coraz lepiej i widać tu coraz w iększe zaangażow anie ze strony opiekunów. Niestety, jednak i w tym względzie pojawiają się pewne ograniczenia, o których będzie mowa poniżej.
Sporym problemem wydaje się nadal jedynie deklaratywna postawa niektórych rodziców', odnosząca się do ich udziału w procesie terapeutycznym. W ramach zespołu d.s. wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, specjaliści zatrudnieni w placówce wspólnie opracowują indywidualny program terapeutyczny dla każdego dziecka. Rodzice są z nim zapoznawani, mają także możliwość uczestniczenia w zajęciach, podczas który ch przekazywane są wskazówki i zalecenia do pracy w domu. Często obserwuje się jednak postaw ę przerzucania odpowiedzialności za realizowanie zajęć na samą placówkę czy też specjalistów pracujących z dzieckiem niepełnosprawnym. Jest to spore nieporozumienie, będące wyzwaniem dla terapeutów'. Aby dostatecznie zaangażow ać rodziny dzieci objętych opieką, od ubiegłego roku organizowane są spotkania ogólne dla rodziców, informujące o tym, na czym polega i w jaki sposób przebiega terapia ich dzieci.
Kolejnym ograniczeniem dotyczącym współpracy jest brak kontynuacji proponowanych ćwiczeń w warunkach środowiska rodzinnego. Każde z dzieci ma w miesiącu zaledwie kilka spotkań, czasem kontakt z terapeutą (przy' dużej liczbie specjalistów zaangażowanych w proces terapeutyczny) jest tylko jednorazowy, co oczywiście zakłada samodzielną pracę rodzica z dzieckiem w domu. Stąd rodzice obligowani są do zapoznania się z proponowanym indy w idualnym programem zajęć oraz podpisania tego dokumentu. Jednocześnie informowani są, że terapia powinna odbywać się w domu, ponieważ kontynuacja ćw iczeń jest niezbędna dla uzy skania optymalnego efektu terapeutycznego. Dużą zachętą dla rodziców są informacje cząstkowe, przekazywane im po każdych zajęciach odnośnie do osiągnięć dziecka zaobserwowanych w trakcie spotkania ze specjalistą.
Konsekwencją pracy rodzica z dzieckiem w domu bywa zgłaszana nieumiejętność radzenia sobie z realizacją programu terapeutycznego. Dla specjalistów to dobra informacja, św iadcząca o podjęciu wysiłku przez rodzinę w samodzielnym kontynuowaniu terapii. Aby zminimalizować to ograniczenie, wszyscy rodzice zapraszani są na indywidualne zajęcia terapeutyczne, gdzie mają możliwość zaobserwow ania, na czym polega praca z ich dzieckiem, w jaki sposób można wykorzystać pomoce, czy zabawki i gry', które posiadają w domu. Taki