4053063274

Pielęgniarstwo

lek. Sylwester Gerus,

Monika Boryczka, Katarzyna Szymańska. Studentki III roku pielęgniarstwa, AM Wrocław

dego listka powstają inne organy ludzkiego organizmu - układ nerwowy powstaje z ektodermy. To ona tworzy blaszkę struny grzbietowej, która w 3-4 tyg. życia płodowego zamyka się w rynienkę nerwową. Fałdy rynienki grubieją i wznoszą się zamieniając w cewę nerwową. Z jej przedniej części powstaje potem mózg, a cześć tylna, wydłużona powoli różnicuje się w rdzeń kręgowy z odchodzącymi od niego nerwami rdzeniowymi. Z poszczególnych segmentów rdzenia nerwy te przewodzą bodźce do odpowiedniej części mięśni, skóry i narządów wewnętrznych. Na zewnątrz rdzenia rozwijają się osłonki delikatnej substancji nerwowej. Są to opony rdzenia - sprężyste struktury włókniste i osłony kostne - kręgi kręgosłupa. Jeśli w okresie zamykania się rynienki nerwowej dojdzie do zadziałania czynnikówszkodliwych może dojść do zaburzeń tego procesu, a w konsekwencji do niepełnego zamknięcia ce-wy i powstania wad wrodzonych kręgosłupa, kanału kręgowego i rdzenia. Rozległość wady i jej nasilenie może być zróżnicowane.

Przepuklina oponowo-rdzeniowa - najczęściej występujący i najcięższy rozszczep kręgosłupa

Definicja brzmi następująco: Jest to złożona wada dotycząca rdzenia kręgowego, wychodzących z niego nerwów idzeniowych i osłon kostnych rdzenia tj. kręgów ktęgoslupa, może ona także łączyć się z ubytkami skóry. Wadzie tej towarzyszą zaburzenia przewodzenia bodźców nerwowych od struktur centralnych na obwód ciała czyli do mięśni, skóry i narządów wewnętrznych tj. pęcherz moczowy, ostatni odcinek jelita grubego i odbyt. Zaburzona jest także droga nerwowa od zewnątrz do centralnego układu nerwowego.

W 80% przypadków wadzie rdzenia towarzyszy wodogłowie związane z zaburzonym krążeniem płynu mó-

PRZEPUKLINA 0P0N0W0-RDZENI0WA ZAGADNIENIA KLINICZNE ORAZ OPIEKA PIELĘGNIARSKA

Rozwój układu nerwowego przebiega etapami i dopiero w wieku pokwitania jest prawic ukończony. W czasie rozwoju zmienia się zarówno morfologia i funkcjonowanie jak również biochemia układu nerwowego. Wszystkie zmiany są genetycznie zdeterminowane, jednakże mogą być one modyfikowane poprzez czynniki środow iska. Zaburzenia procesu rozwojowego powodują różne następstwa, które są przede wszystkim zależne od czasu w jakim dany czynnik zadziałał, w mniejszym stopniu zależy od jego rodzaju lub lokalizacji.

Wadę rozwojową można rozumieć jako zaburzenie procesu organogenezy z zachowaniem prawidłowego „utkania" narządu, inaczej jest to każda nieprawidłowość (anomalia) rozwoju morfologicznego, niezależnie od ctiopato-genezy, czasu jej powstania lub wykrycia (prenatalnie, po urodzeniu lub w okresie późniejszym).

Wrodzone wady rozwojowe po dziś dzień są jednym z najpoważniejszych

i chirurgii dziecięcej. Przed wszystkim dotyczy to umieralności niemowląt, czynnej prewencji, wczesnej diagnostyki oraz terapii (w stanach zagrażających życiu). W późniejszym etapie chodzi przed wszystkim o rehabilitacje, korcktywę oraz i rewalidację osób które urodziły się z anomalią rozwojową.

Patofizjologia, czyli jak dochodzi do powstania przepukliny oponowo - rdzeniowej? Zarodek ludzki który powstał z połączenia męskiej i żeńskiej komórki rozrodczej szybko się dzieli. Stopniowo komórki te po podziałach komórkowych różnicują się i powstają z nich trzy listki zarodkowe zwane cktodcr-mą, endodermą i mezodermą. Z każ

Wyróżniamy przepuklinę oponowo-rdzeniowa :

-    okryta/ pokryta - jeśli rdzeń kręgowy jest izolowany workiem oponowym i tkanka nerwowa nie znajduje się na zewnątrz,

-    otwarta - jeśli rdzeń kręgowy pozostaje w bezpośrednim kontakcie z otoczeniem zewnętrznym i nie jest pokryty.

Obraz kliniczny

Przepuklina oponowo- rdzeniowa różni się od oponowej przede wszystkim obecnością w „worku” idzenia kręgowego oraz korzeni nerwowych Stopień ubytku neurologicznego jest ściśle związany z anatomicznym poziomem wady, które są warunkowane zajęciem określonych nerwów. POSTĘPOWANIE PIELĘGNIARSKIE:

Na początku po stwierdzeniu przepukliny oponowo-rdzeniowej należy umieścić noworodka w inkubatorze w ułożeniu na brzuchu lub na boku. Gdy przepuklina jest „otwarta” konieczne jest wtedy zastosowanie tzw. „przymoczek" wykonanych ze sterylnej (jałowej) gazy, która jest nasączona ciepłym roztworem 0.9% NaCI. Jednym z naszych priorytetów w postępowaniu jest ochrona worka przepuklinowego przed zakażeniem i urazem. Następnie ocena stanu neuro-logiczncgo(obserwacja stopnia porażenia zwieraczy oraz kończyn dolnych). Zc w zględu na dosyć częste współistnienie wodogłowia wśród dzieci z przepukliną oponowo-rdzeniową do zadań pielęgniarki należy kontrola obwodu główki, wielkość i uwypuklenie cie-miączka. Innym istotnym zadaniem jest kontrola podstawowych paramc-trówżyciowych (np. ilość, jakość oddechów) oraz innych parametrów świadczących o stanic i kondycji małego pacjenta takich jak: kontrolowanie wypróżnień (stanów przejściowych), wystąpienia miejscowych infekcji oraz objawów świadczących o zapaleniu opon mózgowych (gorączka, zaburzone łaknienie, drażliwość).Nienależy zapominać o pielęgnacji kikuta pępowiny która wygląda identycznie jak w przypadku zdrowego noworodka.

Również ważnym elementem w pielęgnacji są stałe zmiany opatrunku, by miejsce powstania wady było w środowisku jak najbardziej jałowym.

Zminimalizowanie ryzyka infekcji poprzez profilaktyczne podanie antybiotyków przed operacją, zgodnie zc zleceniem lekarskim.

Wykonanie badań lekarskich takich jak m.in. pobranie krwi celem wykonania badań biochemicznych, morfolo-gicznych, koagulogramu. jonogramu, bakteriologicznych oraz posiew, pobranie moczu na badania i jego posiew.

Podawanie leków oraz płynów infu-zyjnych według zaleceń lekarskich

Przekazanie kompletu badań i historii choroby dziecka zespołowi, który będzie wykony wał operację.

Po zabiegu operacyjnym najważniejszym celem jest przed wszystkim rozpoznanie i zapobieganie powikłaniom pooperacyjnym oraz czuwanie na tym aby przebieg gojenia się rany był ki podczas przejęcia dziecka. Na tym etapie uzyskuje informacje od zespołu z bloku operacyjnego lub z zespołu terapeutycznego z sali pooperacyjnej dotyczące rodzaju zabiegu, jak on przebiegał, jakie dziecko otrzymało leki oraz zastosowane znieczulenie. Następnie przeprowadza pierwsza kontrolę podczas przekazania małego pacjenta, czyli stan świadomości, parametry życiowe oraz ogólny stan chorego. Dowiaduje się gdzie zostały założone dreny, ponieważ musi obserwować ilość, jakość odprowadzanego płynu Następnie po przywiezieniu dziecka na oddział układa je na boku lub na brzuchu w czystej i ogrzanej cieplarce

W CIENIU CZEPKA