984502448

25

Wiadomości Uniwersyteckie

WIADOMOŚCI

UNIWERSYTECKIE

Redagują: Monika Sędłak, Katarzyna Sławek, Marcin Piotrowski, Krzysztof Karauda

MŁODZI HISTORYCY NA WĘGRZECH

Od 18 do 24 marca 2000 r. czterdziestoosobowa grupa złożona z seminarzystów Historii starożytnej UMCS oraz studentów Archeologii UMCS wyjechała na Wągry. Głównym celem wyjazdu naukowego było starożytne AQUINCUM. Obecnie jedna z części Budapesztu. Obok pozostałości antycznych, odwiedziliśmy wiele zabytkowych miejsc, m.in. Szentedre, Visegrad, Esztergom, Szekesfeher\’ar-Tac, Eger i oczywiście stolicę. Wszystko to dzięki przychylności kilku osób, którym chcielibyśmy podziękować: pani prorektor ds. studenckich i nauczania prof. drhab. Elżbiecie Skrzypek, dziekanowi Wydziału Humanistycznego prof. dr. hab. Stanisławowi Grabiasowi, Fundacji Samorządu Studentów UMCS oraz pani Ewie Tomczak z Centrum Treningowego Wojakowskich, zajmującego się uczeniem aktywnych technik pamięciowych i stymulacją ogólnorozwojową.

WĘGRY STARE I NOWE

Kiedy wyruszaliśmy na Węgry z góry wiedziałam, ze w „Wiadomościach Uniwersyteckich - Dodatku Studenckim” zamieszczona zostanie realcja z tego wyjazdu. Głównym naszym celem było Aquin-cum - stolica starożytnej rzymskiej Pan-nomi. Nastawiona byłam więc na spotkanie z pozostałościami, które świadczą o obecności cywilizacji Imperium Rzymskiego na tych terenach. Tymczasem, zaraz po przyjeździe zrozumiałam, że zachwyca także ten bliższy nam czasowo Budapeszt.

Plac Bohaterów, najpiękniejszy, reprezentacyjny plac stolicy, z którego Węgrzy są tak dumni, ukazuje dzieje ich państwa, jest poglądową lekcją historii tego kraju. Tu otwierano w 18% roku wystawę milenijną, tu stanął Pomnik Tysiąclecia z posągami najwybitniejszych władców i polityków. Obchody milenijne w 1896 roku były zarówno szczytowym momentem w historii monarchii austro-węgierskiej, jak i rozwoju Budapesztu. Miasto zmodernizowano w niespotykanej na owe czasy w Europie skali. Zbudowano setki domów, pałaców i gmachów użyteczności publicznej, wprowadzono oświetlenie gazowe i otwarto najstarszą w Europie linię metra.

W przylegającym do placu pięknym parku zbudowano Zamek Vajdahunyad skomponowany z elementów najlepszych dzieł architektury z całych Węgier. Mieliśmy szczęście po raz pierwszy zobaczyć go nocą. Nie można nie zachwycić się oświetlonym budynkiem, który kształtami przypomina bajkowy zamek. Dowiedzieliśmy się, że w jednej z części pałacu znajduje się ... Muzeum Rolnictwa. Na dziedzińcu spotykamy pomnik odpowiednika naszego Galla Anonima, Annommusa, zakonnika. który jako pierwszy ok. 1200 roku spisał dzieje Węgier.

Panorama Budapesztu wpisana została na listę zabytków UNESCO, czemu, myślę, nie można się dziwić. Przemieszczając się wzdłuz Dunaju, me można nigdy stwierdzić, ze widziało się już wszystko, jest łam tak dużo obiektów do podziwiania

Góra Gellerta - patrona Budapesztu.

siedziba mieszkających tu jeszcze przed Rzymianami Erawisków. Na jej zboczu znajdują się: Kościół Skalny w grocie św. Stefana, gdzie wg legendy średniowieczny pustelnik uzdrawiał chorych cudowną wodą z bijących poniżej źródeł; pomnik św. Gellerta, który błogosławi miastu. Cytadela. Z tarasów widokowych rozpościera się najpiękniejsza panorama południowej części Budy i całego Pesztu. Dalej widzimy Pałac Cesarski, Basztę Rybacką, Kościół św. Macieja... Spójrzmy na Dunaj - jego mosty, każdy z nich przypomina o jakiejś postaci z bogatej historii Węgier, posiada jakieś przesłanie. Taki symbolizm jest bardzo charakterystyczny dla tego miasta.

Widoki tej strony Dunaju są naprawdę niezapomniane, ale spójrzmy jeszcze na drugą stronę - Peszt. Przebogate zdobienia, ciekawe rozwiązania architektoniczne, nad nimi niewątpliwie góruje Gmach Parlamentu. Stał się on symbolem Budapesztu. Imponujące rozmachem neogotyckie założenie, wzniesione w latach 1884-1904, wzorowane jest na gmachu parlamentu londyńskiego.

Atrakcje turystyczne Budapesztu wymieniać można bardzo długo. Odwiedzający to miasto ma do wyboru zwiedzanie naprawdę dużej ilości muzeów, korzystanie z łaźni, kąpielisk, z których przecież słyną Węgry, bądź tez po prostu spacerowanie po mieście bardzo przyjaznym dla zwiedzających. Nic powinien odstraszać język, dla Polaka raczej niezrozumiały. Nie można przecież odmówić sobie przyjemności poznania choć kilku obco brzmiących słów, tym bardziej, ze są tak trudne do wymówienia. Zwiedzanie miasta koniecznie zakończyć trzeba degustacją węgierskiego wina - w końcu to tez jedna z atrakcji turystycznych...

Katarzyna Stawek III rok Historii

Relacji zc zwiedzania staruzytn>ch obiektów z terenów Wigier oczekujcie w kolejnym Dodatku Studenckim „Wiadomości Uniwersyteckich".

EGER

Eger liczy 80 tys. mieszkańców i jest stolicą komitatu Hcvcs. Leży w północnych Węgrzech, na południowo-wschodnim przedgórzu Gór Bukowych nad potokiem Egier w dorzeczu Cisy. Osadnictwo na terenach dziesiejszego miasta istniało juz w czasch pierwszych Arpadów. Król Stefan

I    założył tutaj w XI w. jedno z pierwszych biskupstw na Węgrzech. Eger w XIII wieku został zniszczony przez Mongołów, a następnie odbudowany przez króla Belę IV. W 1442 r. miasto spustoszyli husyci. W 1492 r. w pobliżu Egcru miała miejsce bitwa między Janem Olbrachtem a Władysławem Jagiellończykiem o sukcesję węgierską.

W 1549 r. komendantem twierdzy został lstvan Dobo. który w obliczu zagrożenia tureckiego znacznie wzmocnił i rozbudował mury i wały zamkowe. 11 września 1552 r. 150-tysięczna armia sułtańska pod dowództwem Sulejmana I Wspaniałego rozpoczęła szturm.

Po ponad miesięcznym szturmie Tbrcy byli zmuszeni odstąpić od murów miasta. Następny szturm nastąpił w 1596 r. za panowania Mehmeda III. Eger przeszedł na 91 lat w ręce osmańskie. W latach 1705-1710 znajdował się tutaj ośrodek antyhabs-burskiego powstania Franciszka II Rakoczego.

W' połowie XVIII wieku cesarz Józef

II    nadał Egerowi przywilej miasta królewskiego. Dzisiejszy kształt urbanistyczno-architektoniczny Egeru pochodzi z XVIII w. W okresie tym miasto rozbudowane zostało w stylu barokowym i rokoko.

Eger i okolica słynie od wieków z uprawy winorośli. Tutaj produkuje się słynną „Byczą krew" (Egri Bikaver). Ważną rolę w osiągnięciu jakości wina spełniają piwnice wykute w skałach wulkanicznych, ciągnące się kilometrami pod miastem i w jego pobliżu; najbardziej znana jest piwnica w Dolinie Pięknych Kobiet.

Co warto zobaczyć w Egerze i jego okolicach? W Kościele Franciszkanów warto zwrócić uwagę na obraz Marii - dzieło XVUl-wiecznego malarza Pawła Krono-wettera. Przy ulicy Istvan Dobo znajduje się najbardziej wysunięty na północ minaret w Europie. Potężne mury zamku z XIII w. widoczne są z każdego punktu miasta. Uległy one zniszczeniu najbardziej w wyniku najazdu Mongołów i Turków, później na rozkaz Leopolda I w 1702 r. zostały prawie całkowicie zniszczone. W częściowo odbudowanym pałacu biskupim mieści się muzeum, prezentujące wykopaliska archeologiczne, zbroje rycerskie, dawne wyroby rzemieślnicze i zabytki orientalne. Warto wspomnieć, że wiosną 1849 r. w Egerze przebywał wódz naczelny powstańczej armii węgierskiej, weteran wojsk napoleońskich i powstania listopadowego gen. Henryk Dembiński. Tutaj pod pobliską Kapolną 26-27 lutego 1849 roku stoczył bitwę z Austriakami dowodzonymi przez fodmarszałka Windischgraetza, uznaną za nierozstrzygniętą.

W latach II wojny światowej znajdował się w Egerze obóz dla internowanych polskich wojskowych. W Szi!vasvarad obejrzeć można muzeum jeździectwa, rymar-stwa, siodlarstwa i hodowli koni, w Bcla-patfaka (22 km od Egcru) - romański kościółek z XIII w., założony przez cystersów. W pobliżu znajduje się małe muzeum archeologiczne.

Tomasz Blach II rok Historii

numer 4, 2000