4053064381

i. O społeczności lokalnej 15

Gdy jesteśmy członkami (lub członkiniami) jednej społeczności lokalnej, można powiedzieć, że łączy nas sieć wzajemnych powiązań. Przede wszystkim łączą nas wspólne interesy. Mieszkańców jednej ulicy łączy droga, która jeśli jest dziurawa, stanowi problem wszystkich tu zamieszkałych. Działanie na rzecz jej naprawy jest działaniem będącym we wspólnym interesie. Właściciel sklepu jest powiązany z ludźmi z okolicy, którzy kupując u niego, zapewniają mu dochody pozwalające utrzymać rodzinę; sami jednak również są od niego uzależnieni, gdyż to on zapewnia im dostęp do podstawowych produktów żywnościowych. Mieszkańcy gminy związani są decyzjami, które podjęli wybrani przez nich przedstawiciele (np. rada gminy). Ci jednak, w najbliższych wyborach, pozwolą ocenić, czy ich decyzje lub ich brak nie były dla wyborców zbyt uciążliwe.

Dla każdej społeczności właściwy jest sposób, w jaki przepływa w niej informacja. Specyficzne mogą być narzędzia wykorzystywane do kontaktu, jak np. lokalna gazeta, telewizja, forum internetowe, tablica ogłoszeń. Ważne mogą być też osoby (sąsiedzi, władze lokalne) generujące informacje o bieżących wydarzeniach. Dobrze poinformowani mieszkańcy to w demokracji ogromna wartość.

Aktywność społeczna i obywatelska świadczy o przekonaniu mieszkańców i mieszkanek, że ich działania mają realny wpływ na życie społeczności. Być osobą aktywną społecznie to znaczy angażować się w działania na rzecz innych, m.in. w ramach lokalnych stowarzyszeń i fundacji oraz organizacji społecznych (w tym ochotniczej straży pożarnej, grupy parafialnej czy koła gospodyń wiejskich). Podstawą zaangażowania w działalność tych instytucji jest najczęściej wolontariat. Pomagać może każdy i na różne sposoby: poprzez pomoc kolegom i koleżankom w nauce, pomoc niepełnosprawnym lub seniorom, udział w kwestach, zbiórkach żywności, akcjach informacyjnych. Jako wolontariusz (czy wo-lontariuszka) można angażować się również w działalność instytucji sportowych i kulturalnych.

Aktywność obywatelska to korzystanie z uprawnień, jakie daje mieszkańcom i mieszkankom demokracja, poprzez uczestnictwo w wyborach i referendach, w spotkaniach z radnymi, w posiedzeniach rady gminy lub miasta.

Każda społeczność lokalna posiada określony potencjał kulturowy. Od kultury panującej w danej społeczności lokalnej zależy sposób podejmowania decyzji, poziom wzajemnego zaufania czy aktywności obywatelskiej. Kulturę tworzą przede wszystkim normy i wartości, jakimi kierują się mieszkańcy i mieszkanki w odniesieniu do spraw lokalnych (np. decydując, czy ważniejsze jest działanie na korzyść własną czy wspólną). Normą jest np. wzajemna pomoc. Jeżeli pomogłem sąsiadowi, będę mógł się zwrócić do niego o pomoc, kiedy będę jej potrzebował. Dzięki normom mniejsze jest ryzyko, że ludzie będą się zachowywali niezgodnie z oczekiwaniami. Jeżeli tak się stanie, więź z nimi zostanie osłabiona bądź urwana.

1.1.2.1. Znaczenie kapitału społecznego

Kapitał społeczny jest potrzebny do wspólnego działania mieszkańców. Jego wysoki poziom ułatwia: