4126968819

a także w procesach pulsacyjnych, realizowanych z częstotliwością pulsacji siły lub przemieszczenia rzędu kilkuset Hz (bądź też z częstotliwościami ultradźwiękowymi).

Na zakończenie dodamy, że - jeżeli tylko jest to możliwe - należy dążyć do zamiany tarcia ślizgowego na toczne (np. zamiast klasycznego ciągnienia stosuje się ciągnienie pomiędzy swobodnie obracającymi się walcami, wygniatanie gwintów wewnętrznych o dużych średnicach można zastąpić walcowaniem głowicami rolkowymi itp). Pozwala to na obniżenie sił i momentów potrzebnych do realizacji procesów oraz umożliwia stosowanie wysokich prędkości obróbki, a więc podwyższenie wydajności. Niebezpieczeństwo wystąpienia wysokich temperatur w Stefie kontaktu narzędzia i przedmiotu obrabianego jest w przypadku tarcia tocznego znacznie ograniczone, a narzędzie zachowuje wysoką trwałość.

6.5. Doświadczalne metody wyznaczania współczynnika tarcia

Współczynnik tarcia można wyznaczyć:

•    wykonując niezależne pomiary sił: stycznej i normalnej, wchodzących do wzoru (UI.5), lub określając stosunek tych sił, bez mierzenia ich wartości;

•    badając kształt oraz wymiary odkształcanych próbek i porównując je z wartościami wyznaczonymi teoretycznie przy założonych z góry wartościach współczynnika tarcia (wykorzystuje się wpływ tarcia na stan odkształcenia).

6.5.1. Wyznaczanie współczynnika tarcia przy walcowaniu

W metodzie zaproponowanej przez I. M. Pawłowa mierzy się siłę nacisku N działającą na walec, siłę powstrzymującą uchwycenie materiału F oraz kąt chwytu a (rys. III/5 a). Z warunków równowagi walca (rys. III/5 b) i materiału (rys. EI/5 c) wynika, że:

F    a „ . a

— = li R cos--R sin—

2    2 2

(in.i5)

r, a _n . a N = R cos— + ll R sin— 2 2

Dzieląc stronami równania (III. 15) i wykonując odpowiednie przekształcenia otrzymujemy:

(in.ió)

Siły N i F winny być zmierzone w początkowym stadium poślizgu walców, gdyż inaczej powierzchnia materiału ulegnie starciu i zmieni się współczynnik tarcia.