Wadą rur stalowych jest uleganie korozji. Zabezpiecza się je powłokami ochronnymi poprzez: ocynkowanie, asfaltowanie, owijanie taśmą jutową nasączoną asfaltem, miniowanie. Obecnie produkowane są rury preizolowane, to znaczy fabrycznie zabezpieczane antykorozyjnie i termicznie. Średni czas użytkowania rur stalowych wynosi do 30 lat, choć źle zmontowane i złej jakości, ulegają zniszczeniu już po pięciu latach [7, s. 25],
Żeliwo - stop żelaza z węglem (o zawartości 2-3,6% C) i innymi domieszkami. Dodatkami mogą być: siarka, krzem, fosfor, mangan. Rozróżniamy żeliwo: szare - dobre na odlewy; wyrabia się z niego rury, uzbrojenie, kotły; stopowe - stosowane do wyrobu odlewów odpornych na czynniki chemiczne; ciągliwe - najbardziej elastyczne i stosowane do wyrobu łączników [7, s. 25], Wymiary rur żeliwnych są znormalizowane (od 3 do 5 m). Mogą być kielichowe i kołnierzowe (kanalizacyjne - tylko kielichowe).
Rys. 14. Schemat połączenia kielichowego rur żeliwnych ciśnieniowych [7, s. 25]:
1 - kielich, 2 - bosy koniec, 3 - sznur konopny, 4 - uszczelnienie trwale
elastyczne, 5 - izolacja bitumiczna
Rys. 15. Schemat połączenia kołnierzowego rur żeliwnych ciśnieniowych [7, s. 25]:
1 - kołnierz, 2 - uszczelka gumowa, 3 - otwory na śruby, 4 -śruby
Do niewątpliwych zalet żeliwa należy jego trwałość (szacowana na 100-150 lat), odporność na korozję, wytrzymałość na obciążenia i ścieranie, do wad: duży ciężar, kruchość i trudność w montażu [7, s. 25],
Szkodliwe dla zdrowia |
Nieszkodliwe dla zdrowia |
oleje mineralne |
tworzywa sztuczne |
czynniki chłodzące i smary |
skóra, guma |
farby, lakiery |
szkło, ceramika |
rozpuszczalniki |
papier, karton |
azbestocement |
gruz budowlany |
otów, rtęć |
stopy żelaza |
czynnik chłodniczy (FCKW) kwasy, ługi, sole |
stopy aluminium |
Rys. 17. Odpady to surowce. Materiały szkodliwe dla zdrowia wyrzucać należy do specjalnych
pojemników. Usuwanie materiałów, które nie znajdują ponownego zastosowania, zwiększa
zapotrzebowanie na powierzchnię wysypisk śmieci. Niszczy to środowisko naturalne [10, s. 20]
Rys. 16. Odpady pozostałe po pracach instalacyjnych są cennymi surowcami [10, s. 20]
Rury kamionkowe produkuje się z gliny krzemionkowej zawierającej domieszki tlenku glinu. Uformowaną masę wypala się w piecach w temperaturze 1300°C, a następnie powleka specjalną szklistą polewą. Zabieg ten daje kamionce odporność na działanie silnych związków chemicznych. Wykonuje się z niej rury kanalizacyjne kielichowe.
Rury betonowe mogą być zagęszczane lub zbrojone. Produkowane są o przekroju kołowym i jajowym. Z uwagi na możliwość przesiąkania, wyroby maluje się specjalnymi masami uszczelniającymi. Najczęściej stosuje się je przy budowie sieci kanalizacyjnych o dużej średnicy i łączy kielichowych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"
10