4261638900

AIHLN/OJM

vol. 38/2013 ISSN 1505-2192

Joanna Kulska

(Instytut Politologii, Uniwersytet Opolski)

FAITH-BASED DIPLOMACY JAKO INSTRUMENT ROZWIĄZYWANIA SPORÓW I KONFLIKTÓW MIĘDZYNARODOWYCH

PYTANIE O RELACJE MIĘDZY religią i polityką, również polityką globalną, zasadniczo sprowadza się obecnie do kwestii funkcjonalnego lub dysfunkcjonalnego oddziaływania czynnika religijnego we współczesnym świecie¹. Jest to zatem pytanie o to, czy religia była, jest i będzie wyłącznie przyczyną konfliktów, czy też jej konstruktywne wpływy okażą się równoważyć przemoc popełnianą w imię boga.

Postrzeganie religii w jej funkcji konfliktogennej w znacznym stopniu determinuje toczącą się od ponad dwóch dekad debatę na temat kierunku rozwoju ładu międzynarodowego. Konflikty, w których religia jest w mniejszym lub większym stopniu przesłanką wrogości między walczącymi stronami, dają znać o sobie nie tylko w Afryce czy Azji, ale również w obszarze świata zachodniego, jak miało to miejsce w Irlandii Północnej, oraz na jego pograniczach, czego przykładem jest wojna w byłej Jugosławii, wojna w Czeczenii, czy konflikt arabsko-izraelski².

Podejmując zagadnienie wzajemnych relacji między religią i polityką nie można pominąć jednak kwestii funkcjonalnego oddziaływania religii. Faktem jest bowiem, że równolegle do toczących się w świecie konfliktów i sporów motywowanych

1

   M. Marczewska-Rytko, Religia i polityka w globalizującym się świecie, Lublin 2010, s. 100.

2

   Badania na temat związków pomiędzy religią i konfliktami zbrojnymi są prowadzone od kilku lat, między innymi, przez Jonathana Foxa. Zob. J. Fox, Are Religious Minorities Morę Militant Than Other Ethnic Minorities?, „Alternatives” 2003, nr 28, s. 91-114; J. Fox, Is Ethnoreligious Conflict a Contagious Disease?, „Studies in Conflict and Terrorism” 2004, nr 27, s. 89-106; idem, Religion, politics and international relations. The rise of religion and the fali of the civilization paradigmas explanation for intra-state conflict, „Cambridge Review of International Affairs” 2007, nr 3, s. 361-382. Zob. też: M. D. Toft, D. Philpott, T.S. Shah, God’s Century. Resurgent Religion and Global Politics, New York-London 2011, s. 147-172, Według tych autorów od lat 70. XX wieku rośnie liczba wojen domowych warunkowanych religijnie. W 2010 r. stanowiły one 50% trwających konfliktów tego typu. Ibidem.