• deficyt na rynku pracy pracowników posiadających uprawnienia do prowadzenia pojazdów trakcyjnych,
• niestabilną sytuację ekonomiczną przewoźników towarowych, skutkującą problemami z zapewnieniem ciągłości usług oraz okresową intensyfikacją prac,
• specyfikę działalności branży w zakresie czasu pracy - rozpoczynanie pracy w różnych godzinach obejmujących całą dobę, nawet dzień po dniu, brak typowej zmianowości, co przy korzystniejszych przepisach wewnątrzzakładowych powoduje problemy z prawidłową organizacją czasu pracy.
W opinii inspektorów pracy główną przyczyną naruszenia przepisów o czasie pracy, jak i istnienia zjawiska podwójnego zatrudniania maszynistów jest niewystarczająca liczba wykwalifikowanych pracowników posiadających uprawnienia do kierowania pojazdami trakcyjnymi na rynku pracy. Ta nietypowa sytuacja jest konsekwencją kilku czynników, m.in.:
• reorganizacji szkolnictwa branżowego - do czasu zmian w systemie szkolenia, w zakresie wiedzy teoretycznej jak i szkolenia warsztatowego maszynistów przygotowywały specjalistyczne szkoły (technika o profilach kolejowych np. Technikum Kolejowe w Poznaniu) które w wyniku małego zainteresowania młodych ludzi zawodem ukierunkowały szkolenia na stanowiska bardziej atrakcyjne, bez uwzględnienia rzeczywistych potrzeb rynku pracy.
Warto zauważyć, że zgodnie z wyjaśnieniami części przewoźników, obecnie nawiązują oni współpracę ze szkołami zawodowymi w celu kształcenia kierunkowego nowej kadry maszynistów pod kątem potrzeb konkretnych pracodawców i zgodnie z ustalonym z nimi programem. Jest to jednak proces długotrwały, który nie zniweluje w krótkim czasie powstałego niedoboru siły roboczej. Dodatkowo kandydat na maszynistę w celu uzyskania licencji musi spełniać wymóg wieku, który wynosi 20 lat;
• demonopolizacji rynku przewoźników - nowopowstałe podmioty zajmujące się usługami trakcyjnymi nie są zainteresowane ponoszeniem kosztów związanych z kształceniem kadry maszynistów, stąd chętnie zatrudniają w każdej formie maszynistów z uprawnieniami;
17