14
Pytanie 1.: Dlaczego pani żebrze na ulicy? Odpowiedź: Bo nie mam pieniędzy.
Pytanie 2.: Dlaczego pani nie ma pieniędzy? Odpowiedź: Bo nie mam pracy.
Pytanie 3.: Dlaczego pani nie ma pracy? Odpowiedź: Bo nikt mnie nie zatrudni.
Pytanie 4.: Dlaczego pani uważa, że nikt pani nie zatrudni? Odpowiedź: Bo nic nie umiem. Pytanie 5.: Dlaczego pani sądzi, że pani nic nie umie.
Odpowiedź: Bo całe życie pracowałam w domu.
Tę rozmowę naturalnie można kontynuować, bo zgodnie z zasadą 5 W, „gdy trafisz na problem, 5 razy zapytaj «Dtaczego?’», a w domyśle - pytaj tak długo, aż znajdziesz przyczynę najgłębszą (ang. root cause)”35.
Zastosowanie kaizen w instytucjach pomocy społecznej może być łatwiejsze niż wprowadzanie innowacji (tabela 1.). W instytucjach o stosunkowo ograniczonym budżecie i mocnym ustrukturalizowaniu wskazane jest bowiem, przeprowadzanie małych usprawnień przy zachowaniu jednocześnie status quo i w oparciu o dostępną technologię, zamiast narzucania dużych, rewolucyjnych i kosztownych zmian inicjowanych przez kierownictwo średniego i wyższego szczebla.
Tabela 1. Innowacje a kaizen
Innowacje |
Kaizen |
Kreatywność |
Adaptacyjność |
Indywidualizm |
Praca zespołowa |
Zorientowanie na specjalistów |
Zorientowanie na osoby o ogólnym przygotowaniu |
Przywiązanie uwagi do głównych spraw |
Przywiązanie wagi do szczegółów |
Zorientowanie na technikę |
Zorientowanie na ludzi |
Informacje: ograniczone do właściwych osób |
Informacje: ogólnie dostępne, upowszechniane |
Zorientowanie na poszczególne działy |
Zorientowanie międzydziałowe |
Szukanie nowych technologii |
Wykorzystywanie istniejącej technologii |
Pracownicy + zarząd |
Organizacje międzyfunkcjonalne |
Ograniczone sprzężenie zwrotne |
Silne sprzężenie zwrotne |
Źródło: L. Wasilewski, Kaizen. Tajemnica sukcesu japonii, ZETOM, Warszawa 1997, s. 19.
Dla pracowników pomocy społecznej niezwykle ważne jest słuchanie się nawzajem oraz rozbijanie sztywnych hierarchicznych struktur, wskazują na potrzebę współpracy i zaufania kosztem kontrolowania i nadzoru. Świadczą o tym wypowiedzi: „często szef podważa decyzje i wychodzi się na osobę niewiarygodną. Ja mówię, że klient nie dostanie czegoś, dopiero dostanie jak się z czegoś wywiąże, a on idzie do kierownika, kie-35 Informacja z Portalu Lean Management:httpS/lean-management.pl/kaizen.html, 15.05.2013.