514 SPRAWOZDANIA
W tygodniu poprzedzającym obrady 75. Konferencji Generalnej IFLA w Mediolanie odbyła się we Florencji konferencja „Lookingat the Past and Pre-paring for the Futurę”, zorganizowana przez Sekcję Opracowania Rzeczowego (Classification and Indexing) IFLA przy współpracy Biblioteca Nazionale Centrale di Firenze. W konferencji wzięli udział zarówno twórcy języków informacyj-no-wyszukiwawczych (JIW), praktycy opracowania rzeczowego, jak i badacze z krajów europejskich, Stanów Zjednoczonych i Kanady. Głównymi problemami, poruszanymi w referatach i dyskusji były: jakość punktów dostępu i efektywność wyszukiwania informacji o treści dokumentów, elastyczność systemów indeksowania i związane z tym zagadnienie pre- lub postkoordynacji, interoperacyjność, możliwość mapowania i wielojęzyczność narzędzi indeksowania oraz organizacja punktów dostępu do treści zasobów sieciowych. Przedstawiono 14 referatów, z których większość prezentowała stan prac i perspektywy rozwoju JIW rozwijanych w kilku bibliotekach narodowych (Czechy, Niemcy, Estonia, Włochy, Szwecja, Polska).
Marie Balikova z czeskiej biblioteki narodowej przedstawiła narzędzia, założenia i organizację dostępu do treści dokumentów w bibliotekach czeskich (Fo-cusing on user needs: new ways of subject access in Czechia): tworzony w bibliotece narodowej kontrolowany zasób słownictwa CZENAS (Soubor vecnych autorit Narodm knihovny ĆR), kartotekę wzorcową Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej oraz schemat Konspekt, stworzony m.in. na potrzeby indeksowania i wyszukiwania zasobów sieciowych. Uzupełnieniem standardowego opracowania rzeczowego, które łączy elementy pre- i postkoordynacji są dodatkowe punkty dostępu do treści, takie jak dołączane do opisu bibliograficznego spisy treści czy też linki pomiędzy hasłami geograficznymi a dostępną sieciowo mapą. Doświadczenia i osiągnięcia czeskiej biblioteki narodowej są bardzo interesujące, jest ona niezmiernie aktywna w zakresie standardów opracowania rzeczowego, zarówno w kraju, jak i na forum międzynarodowym.
Sirje Nilbe, reprezentująca bibliotekę narodową Estonii, zrelacjonowała założenia i przebieg ukończonych wiosną tego roku prac nad tworzeniem wspólnego dla bibliotek estońskich tezaurusa EMS - Eesti marksónastik (Semi-auto-matic mergin of two theusari: the case of Estonia). W 2000 r. podjęto decyzję o połączeniu dwóch tezaurusów, będących w użyciu od kilkunastu lat: EUM opracowanego w Bibliotece Narodowej i INGRID tworzonego na potrzeby bibliotek akademickich przez Bibliotekę Uniwersytetu w Tartu. Nad ujednoliceniem zasobu pracowało 2 informatyków i 8 redaktorów. Po półautomatycznym połączeniu dwu zbiorów okazało się, że jedynie ok. 1/3 terminów występowała w obu tezaurusach, co wynikało niewątpliwie z opisywania odmiennych zasobów: biblioteka narodowa rejestruje przede wszystkim dokumenty krajowe, biblioteki akademickie - w dużym stopniu piśmiennictwo zagraniczne. Nowy tezaurus EMS liczy obecnie około 34 tys. terminów, zgrupowanych w 48 działach systematycznych. Bibliotekarze estońscy oceniają eksperyment jako udany.
Stosowane w bibliotekach i innych instytucjach kultury niemieckiego obszaru językowego (Niemcy, Austria, Szwajcaria) kontrolowane słownictwo opisu rzeczowego SWD (Schlagwortnomdatei) zaprezentowała Yvonne Jahns z Deutsche Nationalbibliothek (20years SWD - German subject authority data prepa-red for the futurę). Biblioteka narodowa we Frankfurcie nad Menem podjęła prace nad SWD w 1986 r., dziś jest to tworzony we współpracy wielu podmiotów ogromny zasób słownictwa liczący ponad 550 tys. haseł różnych typów (160 tys. rzeczowych, 190 tys. geograficznych, 130 tys. korporatywnych, 70 tys. tytułów;