4597124106

szerszvm niż stosowany przy paralaktycznych pomiarach długości.

Wydaje s:ę, że autorzy obu kmcepcji mają tu całkowitą słuszność w dążeniu do eleminacji pomiarów długości właśnie w poligonizacji precyzyjnej, ponieważ istnieje tam poważna dysproporcja w pracochłonności pomiaru kątów i boków na niekorzyść tych ostatnich. Ponadto dokładność pomiaru boków w poligonizacji precyzyjnej jest w bardziej niebezpiecznym stopniu niż w innych — mniej precyzyj-

™yt ₌ Qyj

my_P Qy_P Q Yt

Wielkość współczynnika -—

Qyp

nych pracach uzależniona cd warunków na trasie ciągu. Określenie zależności między warunkami na trasie ciągu a zmiennym charakterem błędów systematycznych nie znalazło dotychczas zadowalającego rozwiązania, co jest niekiedy uważane za dogodną furtkę do przyjęcia wyników pomiarów niezgodnych z warunkami technicznymi za dobre.

Z tych też względów koncepcje zastosowania spłaszczonych trójkątów i czworoboków są godne przeanalizowania i określenia warunków, w jakich mogą być użyte.

Wstępną próbą analizy wartości łańcucha trójkątów może być porównanie sposobu narastania błędu wyznaczenia kolejnych — coraz bardziej odległych od wyjściowego — punktów w łańcuchu trójkątów i ciągu poligonowym w przypadku dowiązania jednostronnego. Przew dujemy z góry. że wobec znacznego spłaszczenia trójkątów błąd wyznaczenia punktu w kierunku podłużnym będzie znacznie większy aniżeli w kierunku poprzecznym (w przypadku trójkątów równobocznych błędy poprzeczne i pcdłużne sa jednakowe). Wobec tego w analizie ograniczymy się do porównania błędów pod użnych co przy położeniu łańcuchów trójkątów i ciągu poligonowego wzdłuż osi OY odpow ada porćwnaniu myt i my_D. Przeprowadzając analizę porównawczą na drodze metody najmn'ejszych kwadratów otrzymamy wyrażenia:

my_t — Qy,m₀d    (1)

my_p = Qy_pm_d    (2)

d

m_Q--(3)

m_d

zależy od „n” określającego w połączeniu z wielkością „d” odległość badanego punktu cd początku łańcucha lub ciągu poligonowego craz od wielkości kąta a w trójkącie równoramiennym. Przyjmując cc = 60° otrzymamy realizację graficzną wzoru (3) w nomogramie rów-noległoskalowym na rysunku 2.

Na nomogramie skala Ig - — została

Qyp

opisana według argumentu „n”.

Przyjmując dokładność pomiarów według Instrukcji Poligonizacji Precyzyjnej oraz stawiając warunek, aby wyznaczenie punktu w kierunku podłużnym z łańcucha trójkątów równobocznych było nie gorsze od wyznaczenia go z ciągu poligonowego, otrzymujemy na nomogramie ograniczenie długości łańcucha do nd = 8d (linie przerywane na nomogramie). Jeśli dalej przyjmiemy, że wykorzystanie warunku obustronnego dowiązania w łańcuchu trójkątów i ciągu poligonowym, przy tym samym „n” i „d” prowadzi do jednakowego zmniejszenia błędów w stosunku do błędów przed dowiązaniem, otrzymamy przy postawionym uprzednio warunku ograniczenie długości łańcucha do nd = 16d .

Przy spłaszczeniu trójkątów w łańcuchu otrzymujemy poważne zwiększenie błędów

Qy_t

podłużnych. Określa to krzywa l_g ~

vyp

obiczona dla n = 1 i dla zmiennych wartości kąta cc. Z wykresu tego wynika, że dla uzyskania stosunku błędów nie większego niż uprzednio przy zastosowaniu

423