Anna Budzanowska
Odwołując się do tożsamości i ducha Europy, przeważnie ograniczamy się jedynie do przywołania dziedzictwa wielkich narodów naszego kontynentu. Niejednokrotnie również, ułomność systemu edukacji sprawia, iż wskazując na mapie dziejów miejsce danego społeczeństwa, spoglądamy wyłącznie na karty historii mocarstw, odnosząc je do dziejów własnego państwa, vide narodu
Tym bardziej warto zapoznać się z napisaną pod redakcją Józefa Łaptosa Historią małych krajów Europy. Andora Lichtenstein, Luksemburg, Malta, Monako, San Marino, gdyż przełamuje ona tę zasadę Redaktor tomu jest jednocześnie autorem części poświęconej historii Luksemburga, pozostali autorzy, to: Danuta Kucała (Andora), Andrzej Jureczko i Ewa Wac (Liechtenstein), Mariusz Misztal (Malta), Andrzej M. Brzeziński (Monako), Aleksandra Pronińska (San Marino).
Józef Łaptos, historyk i romanista specjalizujący się w problematyce Unii Europejskiej, od lat również bada i przybliża czytelnikowi polskiemu tematykę związaną z historią i dziedzictwem małych państw Europy. Warto w tym miejscu przypomnieć opublikowaną w 1995 roku Historię Belgii jego autorstwa. Nie powinna więc dziwić najnowsza publikacja poświęcona minipaństwom naszego kontynentu. Wypełnia ona lukę w piśmiennictwie polskim tym bar-
Niewątpliwym walorem publikacji są źródła z jakich korzystali autorzy opracowując poszczególne jej części. Stanowią one bogaty materiał faktograficzny, który nie jest ani dostępny, ani tym bardziej znany polskiemu czytelnikowi. Warto zauważyć, iż nieliczne teksty w języku polskim poświęcone prezentowanym państwom, znaleźć można jedynie (sic!) w przewodnikach turystycznych, bywa, że obecne są również w specjalistycznych podręcznikach uniwersyteckich, tych mianowicie, które opisują współczesne ustroje polityczne.
Publikacja zasługuje na uwagę również z racji zespołu autorskiego. W połowie stanowią go historycy, w połowie przedstawiciele dyscyplin neofilologicznych specjalizujący się w języku i dziedzictwie kulturowym obszarów, do których przedstawiane w tomie państwa należą. Poszczególne części książki ów podział ujawniają. Lektura kolejnych części zdradza bowiem pewną prawidłowość odnoszącą się właśnie do podej-
Wydawnictwo Ossolineum, Wrocław 2002, 556 s.
dziej, że w historii europejskiej dzieje tych państewek z natury rzeczy ulegały zawsze marginalizacji. Jeżeli są w opracowaniach przywoływane, to wyłącznie na zasadzie akcydentalnej, gdyż uwaga koncentruje się przecież na możnych i wielkich europejskiego teatru historii.
ścia metodologicznego autorów, która związana jest bezpośrednio z reprezentowaną przez nich dyscypliną. Książka stanowi więc także cenny materiał porównawczy, służący poznaniu różnic w postrzeganiu materiału faktograficznego i dziedzictwa kulturowego przez przedstawicieli tych dwóch dyscyplin naukowych.