4631369772

OZNACZANIIt AZ(>rANAW(HIł_%(V> I IUNKÓW AZOTU 1193

nia przy oznaczaniu NO, w wodzie morskiej. Matsunaga i wsp. [72J udoskonalili ją wprowadzając dodatkowy etap reekstrakcji do fazy wodnej. Związek azowy poddawano ekstrakcji do tctrachlorku węgla pod postacią pary jonowej, a następnie w obecności acetonu ponownej ekstrakcji do roztworu kwasu solnego. Czułość tej metody uzyskana na wodzie morskiej wynosiła 0,0023 pg 1 ¹ NO,.

Toei i Kiyosc [73J prowadzili prace nad zatężaniem różnych barwników azowych poprzez ekstrakcję do toluenu. Wśród badanych układów najbardziej odpowiednim okazała się para 4-aminoacetolenon-I,3-renylenodiamina. Po zakończeniu syntezy barwnika w pil 1,5 3,0, ekstrakcję prowadzono w płł 9,0 uzyskując 94-100% wydajności. W wyniku 20-krotnego zatężenia w fazie organicznej możliwe było oznaczenie od 1 do 30 pg l ¹ N NO, (3 OK pg | ¹ NO,) w wodach rzek. Czułość zaproponowanej przez Toei i Kiyosc metody była ok. 5 razy wyższa niż metody z zastosowaniem pary 4-aminoacelofenon-/V-fenylo-1 -naftyloamina, opisanej przez Ccraldina i wsp. (74].

Duży wkład w rozwój ekstrakcyjne-spektrofolometrycznych metod oznaczania azotanów( 111), (V) i tlenków azotu na bazie reakcji (iricssa miała grupa (iupiy iin. [75-80J. W kolejno publikowanych pracach zamieścili wyniki badań dotyczących układów: 4-nitroanilina-K-hydroksychinolina |75j,4 nitroanilina-1-naftol (NI,) [76, 77], 2-nitroanilina NLDA |78j, 2-nitroanilina-kwas l-amino-2-naftalenosuI-fonowy (791, oraz ich ekstrakcji do wybranych alkoholi. 3-motyIo-1 -butanolu, hek-sanolu, izopentanolu. Przeniesienie związku azowego do rozpuszczalnika organicznego wiązało się wielokrotnie nie tylko ze wzbogaceniem substancji, ale również z podwyższeniem wartości molowego współczynnika absorpcji i polepszeniem czułości metody. Najbardziej czulą z wyżej wymienionych była metoda ekstrakcji układu 2-nitroanilina kwas 1-amino 2-naftaIcnosulłonowy do alkoholu izopentylowego [79], dla której wartość r wynosiła 4,83-10' 1 mol ¹ cni ¹ (o rząd wielkości więcej niż w poprzednich modyfikacjach), a prawo Iłeera spełniono było w zakresie 0,01-0,08 pg ml ¹ NO,. Oprócz zalety, jaką była możliwość analizy niskich stężeń azotanów(IIl), dodatkowym atrybutem metody była również duża stabilność barwy otrzymanego związku azowego oraz odporność na interferencje ze strony jonów przeszkadzających. Stosując układ 4 nitroanilina łlomglucinol w połączeniu z ekstrakcją, Kesari i (iupta obniżyli zakres liniowości metody do 0,004 0,04 pg ml ¹ NO, [80],

Mniej czasochłonnym sposobem obniżenia granicy oznaezalności dla metody Gricssa-llosvaya była ekstrakcja do fazy stałej (//</w</■ solid c\tnn-lian: I,SIi lub solidphase oxtnu tion\ SPL). Do zatężania związków azowych przed pomiarem spcktrofotometrycznym służyły różnego rodzaju syntetyczne żywiec polimerowe o właściwościach kationo- lub anionowymiennyeh, adsorbenty na bazie naftalenu ibifenylu, membrany lub liltiy, stosowane w zależności od charakteru związku otrzymanego w reakcji (iricssa. Mniejsze zużycie rozpuszczalników oraz możliwość wielokrotnej regeneracji stosowanych sorbentów stanowiła dużą zaletę lego sposobu zatężania. I)o wzbogacenia barwnika SA NHDA, Wada i I laltori [81 ] użyli żywicy