Ruch wód gruntowych 340 [R. VII I
nia przy ruchu wód gruntowych są to wartości do pominięcia, ale nie nn> żerny tego powiedzieć, gdy pragniemy badać wartości skrajne, a w da nym przypadku, gdy wysnuwamy wniosek, że Q osiąga maksimum przy
'*o=0.
wistych w przekroju,
Postarajmy się przeto ująć zagadnienie bez pomijania wysokości pręd kości. Załóżmy, że ruch jest wolnozmienny i wobec tego mamy prawo sto sować równania Bcrnoulliego do całości strumio nia. Przy tym będziemy mogli również operowai średnimi prędkościami w przekroju. Rozpatrzymy dwa przekroje strumienia / i II odległe od siebi^ o bardzo małą odległość dx (rys. 162) i oznaczim odpowiednie średnie prędkości filtracji przez vl i rj. Zwróćmy jednak uwagę, że mówiąc o wysokości prędkości musimy przejść do prędkości rzeczy
v
bodziemy przeto uwzględniali wartości- , jeżeli
<P
przez <p oznaczymy współczynnik porowatości powierzchniowej.
Napiszmy równanie Bernoulliego dla rozpatrywanych przekrojów
2 g
Wartość strat w oparciu o prawo Darcy możemy wyznaczyć w postaci
Z h.{r = T dx,
gdzie
mamy zatem
lub oznaczając z]l — z2 = dz oraz ne równanie
otrzymamy ogól
dz
2 g
v
dx - 0. fi
(171)
Dla przykładu rozpatrzmy przepływ przez prostokątną groblę przy pozio mach wody H i h jak na rys. 163.
?■ Celowo przyjmujemy przykład, przy którym mamy do czynienia z ruchem ustalonym oraz dla uproszczenia rozważań zakładamy pionowe ścianki grobli, aczkolwiek w praktyce bez sztucznego podparcia nie dadzą się one utrzymać w gruncie.
Oznaczmy przepływ na jednostkę długości grobli przez q. Wówczas prędkość filtracji
<7
wyrazi się w postaci ilorazu v— —, zaś
z
2 q2dz
v\
“
r
(p-1 z3
górne
zwierciadło
przy czym q — const.
Podstawiając te wartości do równania (171) mamy
dz
kz
q2dz
g<P2 z3
dx — 0
lub
q2 dz q
zdz--------dx =-0 .
gcp* z2 k
Całkując w granicach od h do H i od 0 do L mamy
H
r d:
r q‘ i dz q I
zdz---— -------- dx ~- 0.
Hz — h2
1
— 1 ) 1 L 0,
h! k
2 g<p2 \ H
a po przekształceniu
2k(H — h) q2 + 2g<p2HhLq— kg<p2(H2— h~)Hh = 0 .
(172)
Z równania (172) wynika, że przy skrajnych wartościach h przepływ równa Kiłę zeru, a mianowicie przy h — H q 0,
przy h = 0 q 0,
Kalem q osiąga maksimum przy jakiejś wartości h różnej od zora, odpada Więc niesłuszny wniosek, że </ osiąga maksimum przy h 0