4640480778

130 A. ORZESZKO, Z. KAZIMIERCZUK

Przedstawione reakcje syntezy przeprowadzano w środowisku wodnym. Sole Buntego zawierające długie, proste lub rozgałęzione łańcuchy można otrzymać także w warunkach bezwodnych. W tym wypadku odpowiednie tiole poddaje się reakcji z kwasem chlorosulfonowym lub trójtlenkiem siarki [20, 21].

Przedstawione przykłady syntezy S-alkilo i S-arylotiosiarczanów nie wyczerpują wszystkich możliwości, są to jednak najważniejsze i najbardziej wydajne metody ich otrzymywania.

WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE SOU BUNTEGO

Sole Buntego, podobnie jak tiosiarczany nieorganiczne, wykazują dużą reaktywność, zwłaszcza jako układy redoks. Ich wodne roztwory, w zależności od wartości pH, rozkładają się z utworzeniem wielu różnorodnych produktów. W środowisku kwaśnym S-alkilo i S-arylotiosiarczany ulegają powolnej hydrolizie z utworzeniem odpowiednich tioli [3, 10, 22, 23]. Jest to dogodna metoda otrzymywania tych substancji.

R-SSO3 -- R—SH + HSO4

Rys. 6. Hydroliza soli Buntego w środowisku kwaśnym

Rozkład organicznych tiosiarczanów w środowisku silnie alkalicznym przebiega w sposób bardziej skomplikowany. W zależności od budowy soli tworzyć się może wiele związków, takich jak np. kwasy sulfenowe i sulfinowe, sulfidy i disulfidy czy kwasy tiokarboksylowe [8, 24-26]. W wypadku S-alkilotiosiar-czanów np. zawierających proste, nasycone łańcuchy węglowe, głównym produktem takich reakcji są symetryczne disulfidy:

2R-SS0₃---- R—SS-R

Rys. 7. Reakcja tworzenia stę disulfidów alkilowych podczas hydrolizy soli Buntego w środowisku

alkalicznym

Organiczne tiosiarczany, otrzymywane w wyniku reakcji addycji do aktywowanych wiązań podwójnych, w roztworach alkalicznych ulegają łatwo reakcji eliminacji z odtworzeniem wiązań wielokrotnych [2]:

R-CH2CH2-SSO3--- R—CH—CH₂ + S₂0₃²

Rys. 8. Schemat reakcji eliminacji soli Buntego