4640480782

132 A. ORZESZKO, Z. KAZIMIERCZUK

Duża łatwość utleniania sprawia, że sole Buntego podatne są na reakcje anodowe podczas elektrolizy ich wodnych lub metanolowych roztworów. Również w tym wypadku głównym, lecz nie jedynym, produktem utleniania anodowego są odpowiednie disulfidy. Tym sposobem otrzymano m.in. disulfid benzylowy oraz disulfidy alkilowe [9, 32-35]. Należy zaznaczyć, że wydajności tych reakcji są na ogół dobre (do 60%), lecz maleją szybko wraz ze wzrostem ciężaru cząstkowego wyjściowej soli. Może to być związane ze zmniejszoną ruchliwością dużych anionów alkilotiosiarczanowych, a co za tym idzie, z mniejszym przewodnictwem takich roztworów:

2R—SSO3 -——► R—SS-R +2H₂S0₄

Rys. IZ Schemat anodowego utleniania soli Buntego

Jak stwierdzono wcześniej, produktami utleniania ditiosiarczanów alkilowych lub aryloalkilowych są polidisulfidy. Podczas elektrolizy wodnych roztworów tych soli wokół przestrzeni anodowej także tworzą się produkty o charakterze polimerycznym [7].

AKTYWNOŚĆ BIOLOGICZNA I ZASTOSOWANIA SOLI BUNTEGO

Niewiele jest prac dotyczących właściwości biologicznych tiosiarczanów organicznych. Otrzymany przez Buntego tiosiarczan etylu podany razem z 2-tio-benzotiazolem wykazywał synergistyczne działanie przeciwko gronkowcowi złocistemu (Staphylococcus aureus) i bakteriom gruźlicy [36, 37]. Sól sodowa 3-nitrofenylotiosiarczanu działa zapobiegawczo i leczniczo w coccidiosis, chorobie drobiu wywołanej przez pierwotniaki [22], Stwierdzono także, że niektóre sole Buntego są silnymi inhibitorami reduktazy glutationu i papainy, lecz nie mają wpływu na aktywność trypsyny [37]. Będąc związkami amfifilowymi, sole Buntego są powierzchniowo aktywne i toksyczne w stosunku do limfocytów, nie wpływają jednak na procesy metaboliczne wewnątrz komórek. Stwierdzono ostatnio, że znaczna toksyczność soli Buntego w stosunku do niektórych bakterii i grzybów zależy specyficznie od długości łańcucha alkilowego w cząsteczce tiosiarczanu. Jak wynika z rys. 13, największą aktywność antybakteryjną i grzybobójczą (najniższe stężenie hamujące) wykazują sole Buntego mające 11-12 atomów węgla w części organicznej [7].

Ze względu na podobieństwo strukturalne resztę tiosiarczanową można traktować jako mimetyk biologicznie ważnej grupy ortofosforanowej (obie grupy mają budowę tetraedryczną). Autorzy niniejszej pracy uważają, że organiczne tiosiarczany mogą być użytecznymi, choć dotychczas prawie nie wykorzystanymi, specyficznymi substratami bądź inhibitorami wielu reakcji enzymaty-