4640480811

WIADOMOŚCI 1998, 52, 1-2 chemiczne pl ISSN 0043-5104

NOWE WYDAWNICTWA

John Emsley, Chemia, przewodnik po pierwiastkach, tłumaczenie z języka angielskiego Stanisław Kłosowicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, 255 okładka plastikowa

Książka-przewodnik doczekała się dwóch wydań w Anglii (1989 i 1991) pod tytułem Oxjord Chemistry Guides. The Elements. Biorąc pod uwagę poręczny, kieszonkowy format przewodnika oraz bardzo obszerną informację o każdym pierwiastku, jest to chyba najlepsze tego typu wydawnictwo na rynku polskim. Drugie wydanie jest adresowane nie tylko do chemików, ale również wszystkich zainteresowanych pierwiastkami, ich budową, pochodzeniem, występowaniem, właściwościami chemicznymi, fizycznymi oraz środowiskowymi (rolą biologiczną, danymi geologicznymi itp.). Tak skonstruowany przewodnik ma wartość zwięzłej encyklopedii o każdym pierwiastku od wodoru do unniląuadium (liczba atomowa 104) i unnilpentium (liczba atomowa 105).

Dane o każdym pierwiastku zebrane są w pięciu blokach informacyjnych: właściwości chemiczne (w tym bloku również dane o zastosowaniu, choć zbyt ogólne); właściwości fizyczne; właściwości jądrowe (w tym dane dotyczące NMR); właściwości powłok elektronowych oraz właściwości środowiskowe. W tym ostatnim bloku podane są interesujące dane o roli biologicznej pierwiastka, jego rozpowszechnieniu na Słońcu, w skorupie ziemskiej i w wodzie morskiej oraz dane geologiczne (w tym dane o zasobach danego pierwiastka i o produkcji światowej). Wszystkie dane liczbowe podane są w jednostkach SI. W obszernym wstępie (do wydania I) omówiona jest konstrukcja przewodnika i zawartość poszczególnych bloków informacyjnych.

Sądzę, że książka będzie dobrze przyjęta przez liczne grono czytelników w Polsce, nie tylko chemików, ale przedstawicieli tych wszystkich dziedzin, które z chemią graniczą i z chemii szeroko korzystają, jak fizycy, biolodzy, biochemicy i biotechnolodzy, geolodzy, ekolodzy oraz studenci wszystkich tych dyscyplin. Uważam, że taki przewodnik winien się znaleźć wśród książek w każdym domu, którego mieszkańcy książki kupują, czytają i gromadzą w rodzinnych księgozbiorach. Może być nawet przydatny krzyżówkowiczom w uzyskaniu odpowiedzi na pytania: pierwiastek o liczbie atomowej 21?. albo najlżejszy metal?, albo wreszcie: pierwiastek o symbolu Unq?

Józef J. Ziółkowski

J. B. Harborne, Ekologia biochemiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, 351 s., oprawa miękka, cena 18,00 zł

Dobrze się stało, że nakładem Wydawnictwa Naukowego PWN ukazało się polskie tłumaczenie książki Jeffreya B. Harborne’a pt. Ekologia biochemiczna. Mimo dużego zainteresowania problemami ekologii, w tym również zagadnieniami samoregulacji w przyrodzie, książek o tej tematy-