4640480916

62 A. M. KŁONKOWSK1

• Si

O 0

II Na

Rys. Z Dwuwymiarowy model struktury szkła krzcmianowo-sodowego według W irrcna [10]

stalitów. Model szkła charakterystyczny dla tej orientacji zilustrowano na rys. 3. Oczywiście, rozmiary mikrokrystalitów są zbyt małe, a ich siec zdeformowana, by uzyskać ten rodzaj dyfraktogramu Lauego, który jest charakterystyczny dla proszków krystalicznych.

Teorie zajmujące się strukturami szkieł oscylują pomiędzy tymi dwiema orientacjami. Ostatnio jednak przybywa więcej teorii odpowiadających orientacji krystalicznej. Tę grupę teorii wspiera chociażby taki oczywisty fakt eksperymentalny obserwowany w szkłach, jak tendencja do krystalizacji [12]. Intuicji chemicznej najbardziej odpowiada „parakrystaliczny” model struktury szkła, opracowany przez Phillipsa [17]. Jest to model akcentujący bardziej agregatowy niż rozciągły charakter struktury szkła. Wśród modeli pochodzących z grupy uwzględniającej ład krystaliczny wyróżnia się tym, że opisuje w szczegółach naturę krystalitów i oddzielających je powierzchni [12].

Phillips sądzi, że gdyby przypadek (jak to sugeruje teoria sieci chaotycznej Zachariasena-Warrena) był najważniejszym czynnikiem w tworzeniu szkła, to wtedy szkło doskonałe można by otrzymać po zestaleniu pierwiastków z grupy helowców, np. argonu. A jednak nie uzyskuje się ciała stałego niekrystalicznego z tego rodzaju substancji. Ten przykład wskazuje, że przypadek ma niewiele wspólnego z tendencją do tworzenia szkła. Wobec tego poszukiwany jest jakiś mechanizm tworzenia szkła, który nie zależy od przypadku [18].