4962383896

Str. 226

.PRZEMYSŁ NAFTOWY'

Zeszyt 9

Inż. J. KONOPKA.

Możliwości budowy gazociągów w polskich zagłębiach węglowych.

1)    Wstęp.

2)    Surowce do dyspozycji (koksownie i ich zasoby gazu).

3)    Możliwość budowy nowych koksowni i centrali gazowych.

4)    Zastosowanie gazu:

a)    w wielkim przemyśle (ciężki przemysł metalowy), przemysł metalowy przetwórczy, przemysł ceramiczny, chemiczny i szklany, przemysł spożywczy i tekstylny,

b)    w rzemiośle i przemyśle domowym,

c)    w miastach i gospodarstwie domowem,

5)    Ilości gazu, które wchodzą w rachubę.

6)    Budowa gazociągów dalekosiężnych.

7. Projekty linij gazociągów i ich rentowność w Niemczech i we Francji.

8)    Wnioski.

9)    Zakończenie.

Inż. J. KRZYŹKIEW1CZ.

Projekt tablicy normalizacyjnej gazów technicznych palnych.

Referat omawia genezę projektu, wykonanego łącznie z całokształtem prac Komisji Technologji Chemicznej Polskiego Komitetu Normalizacyjnego.

Projekt pierwotny, oparty na wzorach niemieckich, wysunął Związek Gospodarczy Gazowni i Zakładów Wodociągowych w Państwie Polskiem. Projekt ten został uzupełniony przez Chemiczny Instytut Badawczy w Warszawie, a następnie zaaprobowany przez Podkomisję Gazów Technicznych Palnych P. K. N., pod przewodnictwem prof. K. Smoleńskiego, składającą się z przedstawicieli nauki 1 przemysłu polskiego, a mianowicie r prof. J. Zawadzkiego, dyr. Cz. Świerczewskiego, dyr. S. Torzew-skiego, dyr. Konopki, inż. Szulce, inż. St. Kowalewskiego i inż. J. Krzyźkiewicza. Podkomisja uwzględniła prócz podanych projektów również krytyczne uwagi, nadesłane przez przedstawicieli wyższych uczelni i zainteresowanego przemysłu.

W dalszym ciągu podaje referent zasady klasyfikacji gazów, sposoby ich wytwarzania, oraz granice wartości cieplnych, z specjalnem uwzględnieniem różnic pomiędzy projektem polskim, a projektem niemieckim.

Obok klasyfikacji, opartej na zasadach naukowych i technicznych, uwzględnia projekt jeszcze dodatkowe zestawienie ogólnych nazw technicznych, stosowanych w ruchu fabrycznym.

Dr. Inż. A. SZULCE.

O technicznej stronie budowy rurociągów

dalekosiężnych.

I.    Wstęp. Historyczny zarys budowy dalekosiężnych rurociągów: w Ameryce, w Europie, a w szczególności w Polsce.

II.    Obecny stan buddwy dalekosiężnych rurociągów pod względem technicznym:

1)    Materjały gazociągów i wodociągów: rury żeliwne, rury stalowe.

2)    Połączenia rur żeliwnych i stalowych.

3) Jakim wymogom odpowiaeać muszą rurociągi

dalekdsiężne:

a)    bezwzględna szczelność,

b)    wytrzymałość na wysokie ciśnienia,

c)    wytrzymałość na uszkodzenia wskutek oddziaływań mechanicznych, fizycznych i chemicznych.

III.    System budowy dalekosiężnych gazociągów:

a)    w Polsce (przykład Daszawa-Lwów)

b)    w Niemczech (Ruhrgas A. G.).

IV.    Kilka słów o budowie dalekosiężnego wodociągu na górnym Śląsku.

V.    Wytyczne przy budowie dalekosiężnych rurociągów: Organizacja i mechanizacja pracy, celem urzeczywistnienia podstawowych zasad: dobroci, taniości i szybkości budowy.

VI.    Konkluzje.

Dr. inż. 2. TOMASIK.

0 chlorowaniu gazu ziemnego.

Dążność-do utylizacji metanu, którego bogatem źródłem jest gaz ziemny, zwróciła uwagę badaczy na możliwość jego chlorowania i użytkowania powstających produktów chlorowych wprost jako takich, (n. p. jako rozpuszczalnika do metylacji w przemyśle barwików), bądź też przemiany ich na inne produkty o rozleglejszem znaczeniu przemysłowem, jak np. alkohol, eter, formaldehyd i t. d.

Prowadzone w tym kierunku prace, datujące się od około 1910 r. doprowadziły do wypracowania całego szeregu metod. Zastosowano najrozmaitsze czynniki ułatwiające reakcję chlorowania, a więc: działanie światła naturalnego i sztucznego, ciemnych wyładowań, iskier elektrycznych, wypróbowano najrozmaitsze katalizatory, gazowe, ciekłe i stałe, w miejsce chloru gazowego zaczęto posługiwać się ciałami łatwo chlor oddającemi np. pięciochlorkiem antymonu, chlorkiem miedzi i fosgenein.

Jesteśmy w posiadawiu niemal trzydziestu patentów na chlorowanie metanu, o ile jednak wiadomo, żaden nie znalazł zastosowania w technice. Słabą stroną wszystkich metod jest fakt, że proces chlorowania wymaga znacznych ilości chloru, jest trudny do opanowania ze względu na egzotermiczność reakcji, wreszcie, ponieważ zwykle powstają przy nim nie jeden, lecz wszystkie z możliwych do otrzymania chloropochodnych metanu.

W ostatnich latach prof. Politechniki lwowskiej E. Sucharda opatentował wspólnie z „Polminem" metodę chlorowania opartą nie na chlorze, lecz na chlorowodorze, przyczem jedynym wytworem reakcji jest cztero-chlorek węgla.

Próby przeprowadzone tą metodą na aparacie pół-technicznym, potwierdziły wyniki osiągnięte na aparacie laboratoryjnym.

Inż. D. WANDYCZ.

Na pograniczu węgla i ropy.

Węgiel i ropa, różniące się pomiędzy sobą pod względem występowania w przyrodzie i metod wydobywania, i odmienne ze stanowiska budowy chemicznej, — biegły w swym rozwoju odrębnemi drogami, tworząc dwie niezależne gałęzie jednej i tej samej dziedziny „materja-łów opałowych".