14 Sprawdzian w klasie VI. Język polski. Zbiór zadań |Tekst do zadań 26.-31.}
Poczta dawniej...
Jeszcze jakieś czterysta lat temu nie było wcale poczty.
Czasami zabierali ze sobą listy kupcy, wędrujący z towarami, ale długo trzeba było czekać na taką okazję. Tylko możni panowie wysyłali z pismami umyślnych gońców.
Dopiero za panowania Zygmunta Augusta zorganizowano w Polsce stałą i dostępną komunikację pocztową. Na szerokich traktach między miastami ukazały się karetki pocztowe, przewożące listy, przesyłki i pasażerów.
Jakże niepodobne były te stanice pocztowe do gmachu dzisiejszej poczty. Stał sobie przy gościńcu domek z napisem: POCZTA. W izbie na kominku palił się ogień, który rozgrzewał przybyłych karetką pocztylionów i pasażerów. A za domkiem znajdowały się stajnie.
Raz, dwa - wyprzęgano z karetki zmęczone konie. Raz, dwa - zaprzęgano te, które wypoczywały w stajni.
Karetka pocztowa była wówczas najszybszym środkiem lokomocji.
Ale oto osiemdziesiąt pięć lat temu, po dopiero co zbudowanej, pierwszej w Polsce drodze żelaznej pociągnęła sapiąca lokomotywa długi sznur wagonów. Z gwizdem i turkotem minęła i daleko za sobą zostawiła jadącą traktem karetkę pocztową. Na jednym z wagonów pociągu widniał napis: POCZTOWY.
Od tej pory coraz więcej budowano kolei żelaznych w Polsce i na całym świecie.
Zmienił się też i gmach poczty. Stajnie zamieniono na garaże dla samochodów przewożących paczki, listy między pocztą a dworcem kolejowym i lotniskiem.
Co się dzieje w gmachu pocztowym? W głównej sali znajduje się szereg okienek, przy których kupić można znaczki pocztowe, nadać polecone listy, przekazy pieniężne, blankiety telegraficzne. Wypełniony blankiet telegrafista odczyta i litera po literze prześle do dalekiego miasta.
(fragment książki Stefana Themersona napisanej w 1932 roku)
...i dziś
Od czasu napisania przez Stefana Themersona „Poczty” świat znacznie przyspieszył. Za pośrednictwem łączy telefonicznych i internetowych możemy dziś przesłać nie tylko „depeszę” tekstową (czyli np. wiadomość SMS), lecz także obraz, a nawet film. Dziś telefony stają się miniaturowymi komputerami. Wielu ludzi nosi w kieszeni taką małą, osobistą pocztę, dzięki której może zatelefonować, wysłać lub odebrać wiadomość, a także zdjęcie lub film, lub też połączyć się z bankiem i zlecić przelew. Z drugiej strony chyba każdy cieszy się, gdy otrzyma tradycyjny, pisany odręcznie list lub pocztówkę - pamiętajmy więc o tradycyjnej, poczciwej poczcie...
(fragment napisanego współcześnie posłowia do książki Stefana Themersona)
Na podstawie: Stefan Themerson, Poczta, Piaseczno 2014. b.n.s.