4962385158

34 Jan Godzimirski

czego. Takie możliwości zapewniają specjalne wieloskładnikowe materiały ścieralne dzięki właściwościom zastosowanych lepiszczy, porowatości uzyskiwanej struktury i technologii nanoszenia.

Firmy specjalizujące się w wytwarzaniu materiałów uszczelniających polecają wyroby z:

•    polimerów,

•    krzemoorganicznych polimerów z wypełniaczem aluminiowym,

•    kompozytu: metal, polimer i azotek boru,

•    kompozytu metalowo-grafitowego (Ni-25%, C),

•    mieszaniny metali: chromu, aluminium i itru,

•    ceramiki - tlenku cyrkonu stabilizowanego itrem (Zr0₂-Y₂0₃).

Rodzaj materiału zalecanego na uszczelnienia zależy od temperatury, w jakiej będzie pracowało pokrycie (rys. 13). Przy temperaturze przekraczającej 800°C zaleca się pokrycia ceramiczne (Zr02^_Y203). Należy podkreślić, że zastosowanie takiego, podlegającego ścieraniu pokrycia może jednocześnie rozwiązać problem zabezpieczenia części przed oddziaływaniem wysokiej temperatury, dochodzącej do 1200°C. Na powierzchnie części pracujących w temperaturze do 550°C stosuje się najczęściej mieszaninę proszków: 18...23% BN, 4...8% Si0₂ i 69...78% Al.

Grupa materiałów na łopatki    Materiały pokryć uszczelniających

Rys. 13. Materiały stosowane do wykonywania łopatek i nanoszenia pokryć uszczelniających a - kompozyty polimerowe, b - stopy tytanu, c - stale, d - stopy na niklowej lub kobaltowej osnowie, e - stopy z ukierunkowaną krystalizaq'ą, f- stopy monokrystalityczne, g - stopy umacniane dyspersyjnymi tlenkami

1 - polimery, 2 - polimery z wypełniaczami aluminiowo ceramicznymi, 3 - kompozyty metal-grafit (Ni-25% C), 4 - kompozyty porowate Me - Cr, Al, Y, 5 - materiały ceramiczne (Zr0₂ - Y₂0₃)

Tego typu pokrycia nanosi się metodami napylania: gazowo-płomieniowego, naddźwięko-wego gazowo-płomieniowego lub plazmowego. W celu zwiększenia przyczepności pokrycia do podłoża na powierzchni pokrywanej części nacina się gwint w celu uzyskania efektu kotwiczenia i metodą gazowo-płomieniową nanosi się podkład o grubości 0,1...0,2 mm.

3.2. Pokrycia żaroodporne

Żaroodporność to odporność metali i ich stopów na korozję w podwyższonej temperaturze w środowisku gazowym. Szybkość utleniania materiałów, podstawowego mechanizmu korozji, rośnie wykładniczo wraz z temperaturą. Problem właściwej żaroodporności materiałów jest bardzo ważny dla takich części silników turbinowych, jak: komory spalania, łopatki turbiny, ostatnie stopnie łopatek sprężarek, komory dopalaczy i dysze. Części takie wykonuje się ze