Ogólną przydatność dodatków typu II ustala się dla popiołu lotnego zgodnie z PN-EN 450 [7], a pyłu krzemionkowego zgodnie z prEN 13263:1998.
Ilość dodatków typu I i typu II należy określać na podstawie badań wstępnych (załącznik A do normy PN-EN 206-1 [5]). Norma zaleca określać wpływ dodatków na inne właściwości niż wytrzymałość betonu (przyrost wytrzymałości, skurcz, trwałość). Jest to słuszne, zwłaszcza w Polsce, gdzie dosyć rzadko wykonywane są badania trwałościowe betonu.
Dodatki typu II mogą być uwzględniane w składzie betonu w ramach zawartości cementu oraz współczynnika woda/cement. jeśli ustalona jest ich przydatność. Realizowane jest to poprzez wprowadzenie wartości „k”.
Pojęcie współczynnika „k” umożliw ia uwzględnienie dodatków typu II:
• zastąpienie terminu „współczynnik woda/cement" terminem „współczynnik
woda/(cement + kx dodatek)",
• przez ustalenie minimalnej zawartości cementu dla danej klasy ekspozycji (patrz p.
5.3.2 normy PN-EN 206-1 [5]).
Stosowanie popiołu lotnego zgodnie z wymaganiami nonny PN-EN 206-1 [5] wymaga spełnienia następujących warunków (p.5.2.5):
1. maksymalna ilość popiołu lotnego, uwzględniona w wartości współczynnika k, powinna spełniać warunek:
popiół lotny/cement < 0,33 masowo.
W przypadku zastosowania większych ilości popiołu lotnego, jego nadmiaru nie należy uwzględniać przy obliczaniu współczynnika woda/(cement + kxpopiól lotny) oraz w minimalnej ilości cementu,
2. dla betonów zawierających cement CEM I zgodny z EN 197-1 (krajowe uzupełnienie dopuszcza także stosowanie cementów portlandzkich wieloskładnikowych CEM II/A) dopuszcza się następujące wartości k:
CEM I 32,5 k=0,2,
CEM 142,5 i klasy wyższe k=0,4
3. minimalna zawartość cementu wymagana w odpowiedniej klasie ekspozycji (patrz pkt. 5.3.2 [5]) może być zmniejszona maksymalnie o ilość:
kx(minimalna zawartość cementu w danej klasie ekspozycji - 200) [kg/m3]
Dodatkowo, ilość (cement + popiół) nie powinna być mniejsza niż minimalna zawartość cementu wymagana dla danej klasy ekspozycji.
Przykład obliczenia minimalnej zawartości cementu przy stosowaniu popiołu lotnego:
• klasa ekspozycji XC4: minimalna zawartość cementu - 300kg/m3 (tabela FI [5]): może ona być maksymalnie zmniejszona w przypadku stosowania popiołu o ilość: CEM I 32,5; k=0,2 k (minimalna zawartość cementu w klasie ekspozycji XF4 - 200) = 0,2(300-200) = 20 kg tj. nowa minimalna ilość cementu 300-20 = 280kg/m3,
• klasa ekspozycji XC4: minimalna zawartość cementu - 300kg/m3 (tabela FI [5]); może ona być maksymalnie zmniejszona w przypadku stosowania popiołu o ilość: CEM I 42,5; k=0,4 k (minimalna zawartość cementu w klasie ekspozycji XF4 - 200) = 0,4(300-200) = 40 kg tj. nowa minimalna ilość cementu 300-40 = 260kg/m3.
Krajowe uzupełnienie nonny europejskiej PN-B-06265 [6] rozszerza zakres rodzajowy stosowanych cementów stosując dodatki typu II korzystając z fonnuly współczynnika „k”. Zapisy podane w projekcie nonny są następujące [6]:
11