4962385758

1. Wprowadzenie

W ostatniej dekadzie XX wieku wydawało się, ze dalekosiężna łączność radiowa w paśmie krótkofalowym zostanie całkowicie wyparta przez systemy satelitarne, szczególnie jeżeli chodzi o potrzeby radiokomunikacji morskiej. Jednak już na początku XXI wieku, w dobie terroryzmu, łączność krótkofalowa zaczęła odzyskiwać swoje znaczenie w komunikacji ze statkami. Na dzień dzisiejszy systemy krótkofalowe są uważane za systemy charakteryzujące się dużą niezawodnością, a przy tym stosunkowo niską ceną w budowie i eksploatacji. Dodatkową zaletą systemów łączności w paśmie krótkofalowym jest ich uregulowany status prawny na arenie międzynarodowej. Niestety wadą tych systemów jest stosunkowo wąskie pasmo pojedynczego kanału, wynoszące 3 kHz, które przeznaczone było przede wszystkim do transmisji sygnałów mowy. Zachowując istniejącą strukturę kanałów w paśmie krótkofalowym, zwiększenie atrakcyjności tego pasma pod kątem oferowanych w nim usług, jest możliwe jedynie poprzez opracowanie uniwersalnego modemu radiowego do transmisji danych. Istniejące na rynku modemy są dedykowane pod konkretne rozwiązania i aplikacje, co spowalnia proces wprowadzania nowych usług w paśmie krótkofalowym. Zatem istnieje potrzeba opracowania modemu szybkiej transmisji danych, charakteryzującego się elastycznością implementowanych w nim usług. Jest to możliwe jedynie poprzez opracowanie uniwersalnej platformy sprzętowej, o funkcjonalności której decydowałoby odpowiednie oprogramowanie. Modem taki byłby więc, tzw. urządzeniem definiowanym programowo SDM (Software Dejined Modern), co obecnie stanowi główny trend w rozwoju współczesnych systemów radiokomunikacyjnych.

Opracowanie uniwersalnego modemu dla potrzeb krótkofalowej łączności radiowej na morzu wiąże się w pierwszej kolejności z opracowaniem uniwersalnej platformy sprzętowej, która zapewni w przyszłości możliwość implementacji usług jeszcze niezdefiniowanych. Proponuje się więc uprościć konstrukcję takiego modemu do niezbędnego minimum, czyli implementacja poszczególnych bloków funkcjonalnych realizowana byłaby w oparciu o odpowiednio dobrany, specjalizowany pod kątem rozwiązań modemowych, procesor sygnałowy. Na bazie tak opracowanej platformy sprzętowej należy opracować platformę programową z uwzględnieniem następujących wymagań użytkowych:

•    zapewnienie dużych możliwości programowego wprowadzania zmian właściwości funkcjonalnych modemu,

•    zapewnienie współpracy z modemami już istniejącymi i eksploatowanymi w radiokomunikacji morskiej,

•    obniżenie kosztów implementacji nowych usług.

Działania związane z wykonaniem modemu w technologii SDM muszą być w pierwszej kolejności poprzedzone badaniami symulacyjnymi, potwierdzającymi słuszność przyjętych założeń. W tym celu należy opracować pakiet symulujący pracę toru nadawczo-odbiorczego modemu w paśmie krótkofalowym, co stanowi pierwszy etap tej pracy.

Niniejsze opracowanie składa się z 8 rozdziałów, jednego załącznika i podsumowania. Po krótkim wprowadzeniu do tematyki niniejszego opracowania i przeglądzie standardów cyfrowej transmisji danych w paśmie krótkofalowym przedstawiono charakterystykę modemów krótkofalowych, ze szczególnym uwzględnienie standardów wojskowych. Rozdział poświęcony omówieniu standardów transmisji danych w paśmie krótkofalowym został podzielony na dwie zasadnicze części. Pierwsza z nich została poświęcona transmisji danych z przepływnością do 2400 bit/s, druga zaś powyżej 2400 bit/s. Kolejny, czwarty rozdział, dotyczy niezmiernie ważnego zagadnienia, jakim jest proces demodulacji i detekcji sygnału odbieranego w systemach radiokomunikacyjnych, w tym i modemach radiowych.

5