4989292115

Doktorat sam w sobie jest osiągnięciem intelektualnym. Nie ma znaczenia, na jaki temat został napisany i w jakiej uczelni obroniony.

BRK

Rozdział 2.

Wytyczne dotyczące pisania rozprawy doktorskiej

Streszczenie

Po uwagach dotyczących organizacji i funkcjonowania studiów doktoranckich przechodzimy do omówienia wytycznych dotyczących pisania rozprawy doktorskiej. Na początku rozdziału zastanawiamy się nad istotą rozprawy doktorskiej, jako pracy kwalifikowanej. Musi ona spełniać określone warunki, nie może być konstrukcją o nieprzejrzystej, dowolnej strukturze. W pojawiających się tzw. wzorach, często mylone są pojęcia metody, metodyki i metodologii, na korzyść tej ostatniej, ponieważ jej brzmienie zawiera w sobie wiele powagi. W rozdziale pokazujemy i omawiamy tradycyjne kategorie składające się na konspekt, a ostatecznie na wynik końcowy rozprawy. Jest mowa o roli wstępu, korpusu i zakończenia. Podpowiadamy jak przygotować listę wykorzystanych źródeł literatury, czyli bibliografię, a na zakończenie, jaki jest schemat przewodu doktorskiego.

2.1. Istota rozprawy doktorskiej

Przystępując do omawiania rozprawy doktorskiej, zwanej też doktoratem lub dysertacją należy' zaznaczyć, że jest ona często pierwszym samodzielnym i w pełni naukowym dziełem. Rozprawa doktorska, jako rezultat przeprowadzonych uprzednio badań przy zastosowaniu odpow iedniej metody i warsztatu jest samodzielnie przygotowanym studium, napisanym językiem naukowym, na podstaw ie weryfikowalnych danych źródłowych, prezentującym w sposób oryginalny i wyczerpujący postawiony w tytule problem badawczy'. W pracy doktorskiej wymaga się od autora umiejętności postawienia problemu, doboru materiału badawczego i wyboru właściwych metod opracowania.

Proces wykonania każdej pracy powinien cechować pewien racjonalny tryb. Pisanie jest rodzajem wykonywanych czynności i podlega tym samym regułom racjonalizacji (sprawności), co każdy inny rodzaj pracy. Początkiem tego trybu jest zawsze ustalenie celu, a końcowym etapem jest ocena (kontrola) rezultatów naszego działania. Cel pracy i jego charakterystyka zawarta są we wstępie do pracy promocyjnej, a ocena uzyskanych wyników powinna znaleźć swoje odzwierciedlenie w zakończeniu pracy. W zamian za to, można żywić nadzieję na satysfakcję, że potrafiliśmy dokonać rzeczy niezwykłej. Ponieważ realizacja pracy doktorskiej nie powinna się ciągnąć latami, bo w poszukiwaniu nowego mogą nas wyprzedzić inni, a wtedy znojny trud nie przyniesie pożądanego efektu,    trzeba    działać    szybko

i konsekwentnie. Jeżeli wybrało się kiedyś zawód nauczyciela akademickiego, należy sobie jednoznacznie zdać sprawę z tego, że innej drogi nic ma, bo doktorat otwiera przed nami główną bramę „świątyni" wiedzy .

Metodyka postępowania przy pisaniu prac promocyjnych ukształtowana została w toku doświadczeń. Bazą. na której się ona opiera jest cykl działania zorganizowanego Le Chatelier’a, składający się z następujący ch etapów ':

•    wybór celu, pożądanego stanu rzeczy , przedmiotu badań,

•    zbadanie środków' i warunków niezbędnych do realizacji powziętego planu,

•    przygotowanie środków i warunków,

•    wykonanie opracowanego planu,

M. Chmielewski, Poradnik doktoranta, op. cit., s. 35.

T. Pszczołowski, Mała encyklopedia prakseologii i teorii organizacji, Ossolineum, Wrocław 1978, s. 36