5032124886

poziom ryzyka stymulacyjnego był miernikiem stymulacji. Badania 110 osób (65 kobiet i 45 mężczyzn) przeprowadzone były w j. angielskim. Wyższy poziom stresu charakteryzował kobiety, zaś wyższy poziom ryzyka stymulacyjnego był charakterystyczny dla badanych mężczyzn. Sprawdzono różnice pomiędzy zbadanymi osobami w Kabulu, a angielskojęzycznymi studentami z USA, Kanady i Europy Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Poziom ryzyka stymulacyjnego nie różnicuje obu grup. Poziom stresu był zdecydowanie mniejszy u osób pracujących w Afganistanie, niż badanych studentów. Za pomocą analizy konfirmacyjnej analizowałem trzy różne modele, różniące się poziomem stresu. Korelacje w tych modelach pokazały, że im większy poziom stresu wewnętrznego (intrapsychicznego), tym wyższy poziom ryzyka stymulacyjnego, a im większy poziom stresu zewnętrznego, tym niższy poziom ryzyka stymulacyjnego. U osób pracujących w Afganistanie stres zewnętrzny jest traktowany jako wyzwanie, z którym należy sobie poradzić, a im więcej wyzwań zewnętrznych, tym bardziej adaptacja idzie w kierunku obniżenia poziomu pobudzenia. Stres intrapsychiczny podwyższa poziom ryzyka stymulacyjnego. Nie ma badań dotyczących osób cywilnych pracujących w ramach organizacji humanitarnych w rejonach działań wojennych, w tym w Afganistanie. Stąd wyjątkowość przeprowadzonych analiz (Poczucie zagrożenia pracowników organizacji humanitarnych w Afganistanie, Psychologia Społeczna, 2013).

Wykonane kwestionariuszowe badania psychologiczne w warunkach naturalnych są badaniami trudnymi do wykonania, w przeciwieństwie do badań wykonywanych w laboratoriach i są obarczone ograniczoną możliwością kontrolowania zmiennych. Interpretacja wyników jest ex post, czyli ocena danego zjawiska jest dokonywana już po jego wystąpieniu. Aby choć częściowo ustrzec się tego błędu szereg badań było wykonanych z wykorzystaniem zapisu zmiennych fizjologicznych. Częstotliwość akcji serca podczas wykonywania skoków spadochronowych, szybowcowych i samolotowych lotów szkolnych, lotów szybowcem podczas zawodów sportowych, samolotowych lotów akrobacyjnych, skoków na bunglee mierzona była za pomocą sporttestera.

W 2006 r. rozpoczęła się moja współpraca z Katedrą i Zakładem Toksykologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. W wykonywanych badaniach celem z perspektywy patogenetycznej było ukazanie patologicznych związków przyczynowych z podatnością na choroby. Badane były m.in. zachowania antyzdrowotne, jako forma poszukiwania ryzyka. Analizy statystyczne użyte przeze mnie w tych badaniach (analizy ścieżek) umożliwiły potwierdzenie hipotezy mówiącej o możliwości uzyskania zamiany doznań nieakceptowanych społecznie na zachowania społecznie akceptowane. Należy podkreślić, iż w tych badaniach połączono zmienne biochemiczne ze zmiennymi psychologicznymi, uzyskanymi za pomocą klasycznych kwestionariuszy badającymi temperament i ryzyko, poszukiwano związków występujących pomiędzy stresem psychologicznym, a stresem oksydacyjnym. Wyniki badań zostały opublikowane w Maturitas,2012; Journal of Chromatography B, 2009; Chromatographia, 2009; Przegląd Lekarski, 2008)

Badaniem prowadzonym z tej perspektywy było poszukiwanie czynników modyfikujących stan zdrowia. Założono, że jednym z nich jest aktywność sportowa, która zależy od temperamentu danej osoby. Wiadomo, że odpowiednio dozowany wysiłek fizyczny w dużym stopniu zapobiega wielu chorobom cywilizacyjnym, m.in. chorobie wieńcowej serca. Badanym

5