Bibliotekarze wobec wyzwań XXI wieku. 45
nie z importowanych baz danych jest wygodniejsze i bardziej ekonomiczne niż tworzenie własnych. Świadomość ta wynika również ze sposobu kształcenia w naszej szkole oraz stosowanych metod nauczania. Zajęcia odbywają się bowiem z wykorzystaniem nowoczesnych technologii informacyjnych, komputerowych programów bibliotecznych, które nasi słuchacze uczą się stosować w pracy bibliotecznej i pedagogicznej. Mamy nadzieję, że taki model kształcenia bibliotekarzy przyczyni się do zmiany wizerunku współczesnej biblioteki, np. szkolnej, która niejednokrotnie odbiega od wzorcowego modelu, zwłaszcza w zakresie wykorzystania nowoczesnych technologii, o czym świadczą wyniki prowadzonych przez nas kilka lat temu badań nad stanem bibliotek szkolnych w województwie opolskim. Ostatnia zaś ankietyzacja wybranych sondażowo bibliotek szkolnych w kraju, dokonana przez Zarząd Sekcji Bibliotek Pedagogicznych i Szkolnych SBP, dowiodła, iż problemy, z którymi borykają się te biblioteki, są takie same od 30 lat. Jednakże 80% respondentek widzi konieczność budowy własnego warsztatu informacyjnego, bazującego na wymienionych wcześniej elementach, gdyż - ich zdaniem - „bibliotekarz zna wtedy lepiej swój warsztat i jest bardziej kompetentny w pracy z czytelnikiem, lepiej zorientowany w zasobach biblioteki, buduje warsztat dostosowany do typu biblioteki i potrzeb użytkowników, konkretny warsztat stanowi dla niego punkt wyjścia do różnych form pracy pedagogicznej i promocyjnej”. Ankietowane podkreślały jednak, że przy dzisiejszym poziomie wiedzy bibliotekarz sam nie jest w stanie budować kompletnych baz.
Z kolei za najważniejsze funkcje pełnione przez współczesną bibliotekę wszystkie respondentki (100%) uznały gromadzenie oraz udostępnianie zbiorów i informacji, zarządzanie informacją, kształcenie użytkowników informacji oraz wspomaganie kształcenia ustawicznego. W drugiej grupie ważności znalazły się funkcje związane z działalnością oświatową, kulturalną, animatorską. Najmniej wskazań otrzymała biblioteka jako punkt informacji lokalnej, samorządowej, biznesowej oraz miejsce archiwizowania i ochrony zbiorów. Mając zatem świadomość funkcji, jakie powinna pełnić współczesna biblioteka, 60% ankietowanych deklarowało gotowość permanentnego kształcenia się, nie wskazując jednak konkretnych obszarów pracy bibliotecznej, co może być wynikiem przeświadczenia o jednakowej wadze wszystkich problemów. Wyniki badań wykazały, że respondentki jako rzecz oczywistą traktują posługiwanie się komputerem, Internetem jako podstawowymi narzędziami pracy, i to nie tylko bibliotekarza.
Zapytane o kwalifikacje współczesnego bibliotekarza, ankietowane za najważniejsze uznały posiadanie kwalifikacji bibliotekoznawczych (45%), w dalszej kolejności za jednakowo ważne - przygotowanie ogólnohumanistyczne, informatyczne i pedagogiczne (30%). Nikt nie stwierdził, iż praca ta nie wymaga żadnych kwalifikacji, a jedna osoba uznała, że potrzebne jest przygotowanie w zakresie komunikacji społecznej.
Wśród pytań znalazło się także dotyczące umiejętności, które powinien posiadać współczesny bibliotekarz. Najwięcej wskazań otrzymały:
- wiedza specjalistyczna z zakresu bibliotekoznawstwa i bibliotekarstwa (100%);