5192604761

11/10.

Zjazdy

525

Mocz. Oliguria nie jest regułą; wielu chorych z ciężkimi oparzeniami wydziela 1 — Wz litra moczu na dobę, a ilość moczu zwiększa się jeszcze po iniekcjach rozczynów fizjologicznych. Zawartość chlorków w moczu nie ulega większym zmianom, raczej następuje zmniejszenie chlorków. Ilość mocznika wzrasta, hemoglobinuria jest zjawiskiem częstym. Ilość polipeptydów i kwasów aminowych wzrasta. Toksyczność moczu oparzonych wzrasta wskutek obecności ciał białkowych o charakterze guanidyny.

Obraz kliniczny. Objawy narastają szybko, niekiedy błyskawicznie, szczególnie zagęszczenie krwi. Wstrząs występuje wkrótce po oparzeniu, jako wyraz nagłego wchłaniania się dużej ilości produktów toksycznych powstających z rozpadu tkanek oparzonych. Stan ten ulega polepszeniu dopiero po kilkunastu godzinach. Organizm jest całkowicie zaskoczony i dopiero po upływie pierwszej doby mobilizuje stopniowo wszelkie środki obronne, uzyskując po kilku dniach równowagę, albo przegrywa w tej walce i ginie w ciągu pierwszych dni. A zatem oparzenie na większej przestrzeni, aczkolwiek jest pozornie sprawą miejscową, staje się bardzo szybko chorobą ogólną, dającą wysoki procent śmiertelności. Jeżeli chodzi o wytłumaczenie szybkiej śmierci po oparzeniu, jedynie ostre zatrucie jest w stanie wytłumaczyć przyczynę śmierci. Wszelkie inne teorie zawierają oczywiście część prawdy, ale są raczej tłumaczeniem zmian wtórnych: obniżenia zdolności wydzielniczej skóry, utraty ciepła, spadku ciśnienia, zaburzeń czynności nadnerczy itp. Żadna z tych teoryj nie tłumaczy przyczyny śmierci tak, jak teoria ciężkiego ostrego zatrucia.

Zatrucie ogólne organizmu w rozległych oparzeniach skóry. Wskutek zadziałania czynnika, powodującego oparzenie, powstają z rozpadu białka miejscowo jady, które dostają się szybko do krążenia ogólnego drogą pozajelitową. Jadów tych nie spotykamy tylko wówczas, jeżeli tkanka piega całkowicie zwęgleniu, to też zwęglenie kończyny nie daje tego zatrucia, co oparzenie.

Jady działają szybko na tkanki odległe, choroba uogólnia się więc szybko. Krew staje się toksyczna. Ogólne zatrucie następuje w ciągu kilku godzin, niekiedy szybciej — błyskawicznie; w ciągu drugiego — trzeciego dnia zatrucie osiąga swój szczyt. Praktycznie biorąc, zatrucie kończy się pomiędzy 4 — 6 dniem choroby albo śmiercią, albo ewolucją w kierunku zdrowienia: we krwi powstają fermenty i przeciwciała. Jednak ani wątroba, ani nerki, które zwykły pracować w tempie zwolnionym, nie odgrywają głównej roli w zwalczaniu zatrucia. -Ustrój broni się przede wszystkim w ten sposób, że wiąże w miejscu oparzenia toksyny za pomocą chlorków krwi. Tutaj organizm: deponuje swoje zasoby chlorków, a chlorek sodu wprowadzony drogą iniekcji do organizmu nie przechodzi ani do krwi, ani nie zostaje wydalony z moczem, lecz zostaje szybko zdeponowany w tkankach. W ten sposób organizm broni się nie tylko w miejscu oparzenia, lecz również w miejscach odległych, zaatakowanych przez jady, ponieważ chlorki zostają przyciągnięte także przez tkanki, które nie uległy oparzeniu. Poza tym ustrój broni się natychmiast wzmożoną produkcją adrenaliny, która podnosi ciśnienie krwi, jednakowoż nadnercza ulegają szybko wyczerpaniu. Właściwa substancja toksyczna nie została dotychczas wyosobniona, wiemy w każdym razie, że należy ona do grupy polipeptydów. Jeżeli chodzi o nagły wstrząs oraz przypadki szybkiej śmierci po oparzeniach u niektórych ludzi, możemy przypuszczać z dużym prawdopodobieństwem, że mamy do czynienia ze wstrząsem anafilaktycznym wskutek uczulenia przez poprzednie niewielkie oparzenia: z doświadczeń na zwierzętach wiemy, że do wywołania charakterystycznych anafilaktycznych objawów za pomocą iniekcji polipeptydów niezbędne jest uprzednie uczulenie zwierzęcia tymi samymi polipeptydami. Możemy więc przypuścić, że w przypadkach szybkiego zejścia mamy do czynienia ze wstrząsem anafilaktycznym wskutek uprzedniego uczulenia przez doznane przed tym nieznaczne oparzenia.

Wnioski.

Oparzenie nie jest chorobą miejscową, lecz ogólną. Jest to ostre zatrucie, które daje wysoką śmiertelność w ciągu pierwszego okresu po wypadku. Prócz choroby z oparzenia znamy jeszcze trzy analogiczne stany chorobowe: 1) wstrząs urazowy, który jest skutkiem destrukcji tkanki własnej, 2) chorobę pooperacyjną oraz 3) stany po naświetlaniu rentgenem i radem, wywołane przez destrukcję tkanki nowotworowej. Wspólną cechą tych czterech stanów jest zatrucie auto-geniczne, które występuje wskutek przedostania się do krążenia ciał trujących, pochodzących z własnej tkanki. Studium fizjopatologii tych stanów chorobowych wykazuje znaczne podobieństwo.

Jeżeli spojrzymy z punktu widzenia fizjologii