160
J. Kornai wskazuje, że proponowane rozwiązania powinny być wprowadzone jako "pakiet", nie można natomiast dopuścić do rozmywania reformy przez wprowadzanie poszczególnych instrumentów i reguł w sposób niekonsekwentny i nieskoordynowany. Wielekroć razy wspominano w niniejszej pracy o "logice systemu” łamiącej cząstkowe próby sukcesywnego jego przekształcania za pomoc.a wprowadzania zmian niektórych tylko jego elementów. "Pakiet" reformatorski musi wiec mieć na tyle szerokie i głębokie oddziaływanie, by mógł być zdolny do zmienienia-tej właśnie logiki.
Należy podkreślić jeszcze jeden aspekt procesu refoj— mowania, a mianowicie konieczność konsekwencji i stabilności wprowadzanych reguł, mechanizmów i instrumentów. Doświadczenia Polski. Wegier i Jugosławii dowodzą, że znaczna cześć niepowodzeń działań reformatorskich należy przypisać zbyt gorączkowemu reagowaniu na niekorzystne bieżące zjawiska gospodarcze, uleganiu presji społecznej w sferze cenowo-dochodowej i powracaniu do scentralizowanych mechanizmów politycznych w obliczu pojawiających sie - naturalnych przecież - trudności.
Zmiany ogólnosystemcwe w bezpośredni sposób wpłyną na mechanizmy rozwoju regionalnego. Zagadnienie to rozpatrujemy w następnym rozdziale. ,
Rozdział 2. ROZWOJ REGIONALNY W ZREFORMOWANEJ GOSPODARCE
SOCJALISTYCZNEJ
W dalszych rozważaniach przyjmujemy założenie, że wprowadzona została reforma zgodnie z sugestiami prezentowanymi w rozdziale poprzednim. Zastanówmy sie wiec, jakie zmiany zajda w mechanizmach rozwoju regionalnego, który bedzie sie dokonywał w zreformowanym systemie politycznym i gospodarczym. Nawiążemy w tym celu do zarysu teorii rozwoju regionalnego w tradycyjnej gospodarce socjalistycznej (por. cz. I, rozdz. 4) badajac, które ze stwierdzeń tam zawartych ulegają najistotniejszym zmianom.