5192605131

30

czyszczeniu środowiska. a wiec słabym z uwaga na jakość życia. Także tradycyjna, przestarzała wręcz struktura gospodarki tego regionu nie pozwala na uznanie jej za efektywna. Przykładów sprzeczności tego typu można przytoczyć wiecej, nie tylko z obszaru Polski. Po wtóre, jedynie pierwsze kryterium nadaje sie do łatwej operacjonalizacji, gdyż zarówno ramy teoretyczne. jak i podstawy informacyjne nie pozwalaj a na zastosowanie pozostałych dwóch do budzących zaufanie analiz empirycznych. Szczególnie trudne byłoby określenie regionalnej efektywności gospodarowania, z uwagi na konieczność agregatowego ujmowania procesów gospodarczych rozmaitych rodzajów. Regiony o przewadze działów z natury mniej efektywnych (np. rolnictwa) automatycznie zostałyby uznane za słabe. mimo tego, że gospodarowanie w tych działach mogłoby być szczególnie efektywne w porównaniu z innymi regionami. Także istniejący system cen poddaje w wątpliwość rachunek efektywności .

Po trzecie, do zestawu proponowanych kryteriów należałoby dołączyć kryterium politycznej siły regionów, reprezentowanej przez stopieh, w jakim społeczności regionalne sa w stanie oddziaływać na kształtowanie ponadregionalnych procesów społeczno-gospodarczych poprzez wymuszanie takich strategii rozwoju układu globalnego, jakie sa korzystne dla danego regionu. W pewnym zakresie kryterium to może pokrywać sie z ujęciem ilościowym, bowiem o sile politycznej może decydować potencjał demograficzny i ekonomiczny. Można jednak wskazać na przykłady, gdy specyfika regionalna, prowadząca do pozycji monopolistycznej w całym układzie krajowym, zwiększa siłę oddziaływania danego regionu ponad jego całkowity udział w gospodarce.

Po czwarte wreszcie, omawiana koncepcja stwarza ograniczone przesłanki dla polityki regionalnej. Kryterium ilościowe jest kryterium jedynie opisowym. Trudności metodologiczne określenia efektywności gospodarki regionalnej (być może sposobem na ich pokonanie byłoby wykorzystanie rachunków regionalnego dochodu narodowego, gdyby były one dostępne.