4 (130)

30 I. Uwarunkowania jakości życia osób z niepełnosprawnością

Dokonane analizy wskazują na różnice w ocenie poszczególnych wymiarów jakości życia kształtowane przez zmienną „typ niepełnosprawności". Zatem istotne jest dokonanie bliższej oceny tych różnic w aspekcie ich istotności.

Dla zbadania istotności różnic między poszczególnymi grupami w zakresie oceny różnych wymiarów jakości życia zastosowano analizę wariancji (ANO-VA) wraz z testem Lsd lokalizującym różnice międzygrupowe. Wyniki przeprowadzonej analizy prezentowane są w tab. 2.

Tab. 2. Ocena jakości życia osób z różnym typem niepełnosprawności - różnice międzygrupowe (ANOVA)

	F (3,12) (p.i.)	Por, gr.	Lsd
		Up-R Up-G	* n.i.
Zadowolenie	10,92 (0,00)	Up-N R-G	.
		R-N	*
		G-N	n.i.
		Up-R Up-G	n.i.
Produktywność	1,32 (0,27)	Up-N R-G	n.i. n.i.
		R-N	n.i.
		G-N	n.i.
		Up-R	n.i.
Działanie	1,69 (0,17)	Up-G Up-N R-G	n.i. n.i. n.i.
		R-N	*
		G - 2	n.i.
		Up-R Up-G	n.i.
Integracja w spoi.	19,87 (0.00)	Up-N R-G	.
		R-N	*
		G-N	*
		Up-R. Up-G	n.i.
Wynik całkowity	10,41 (0,00)	Up-rŃ R-G	n.i.
		R-N	*
		G-N	n.i.

Zmienna niepełnosprawność różnicuje badane grupy na poziomie istotnym statystycznie w zakresie globalnej oceny jakości życia oraz jej wymiarów, takich jak zadowolenie, działanie oraz integracja w społeczeństwie. W obrębie wymia-. ru produktywności wystąpiła jedna różnica zbliżona do istotnej.

Analiza uzyskanych wyników pozwala stwierdzić, iż najniższa ocena jakości życia w aspekcie globalnym, będąca udziałem młodzieży z uszkodzeniem narządu ruchu, różnicuje ją w sposób istotny od pozostałych grup badanych, a więc

osób z upośledzeniem umysłowym, słabo widzących oraz z uszkodzeniem narządu słuchu. Nie stwierdzono istotnego znaczenia zmiennej typu niepełnosprawności dla kształtowania wyników w wymiarze ogólnej oceny jakości życia w przypadku osób z upośledzeniem umysłowym, uszkodzeniem wzroku i słuchu.

Najwyższy poziom zadowolenia z sytuacji życiowej wyraża młodzież z upośledzeniem umysłowym, przy czym w tym zakresie w sposób istotny różni się od osób z uszkodzeniem narządu ruchu oraz słabo widzących. Najniższą ocenę w tej mierze uzyskała młodzież z uszkodzeniem narządu ruchu, która w sposób istotny różni się od pozostałych osób o innym typie niepełnosprawności biorących udział w badaniu. Zbliżony poziom oceny tego wymiaru jakości życia prezentują osoby upośledzone umysłowo i badani z uszkodzeniem narządu wzroku oraz osoby słabo widzące i z uszkodzeniem narządu słuchu.

Typ niepełnosprawności okazał się znaczący w zakresie wymiaru produktywności tylko w odniesieniu do badanych z upośledzeniem umysłowym oraz uszkodzeniem narządu ruchu, przy czym wystąpiła tu jedynie różnica zbliżona do istotnej na korzyść młodzieży z upośledzeniem.

W zakresie poczucia niezależności działania oraz potrzeby samostanowienia zmienna typu niepełnosprawności ma znaczenie w kwestii istotnego zróżnicowania wyników osób z uszkodzeniem narządu ruchu oraz słabo widzących na korzyść tych ostatnich. Nie stwierdzono istotnych różnic w odniesieniu do pozostałych uwzględnionych w badaniu grup niepełnosprawnych.

Najwyższe poczucie integraq'i ze społeczeństwem jest udziałem młodzieży słabo widzącej, która w tej mierze w sposób istotny różni się od badanych z pozostałych grup, a więc osób upośledzonych umysłowo, badanych z uszkodzeniem narządu ruchu oraz z uszkodzeniem słuchu. Najniższa ocena jakości społecznego funkcjonowania dotyczy osób z uszkodzeniem aparatu ruchu, przy czym w tym zakresie badani ci istotnie różnią się od młodzieży z pozostałych grup określonych typem niepełnosprawności. Nie stwierdzono istotnej różnicy w aspekcie poczucia społecznej integracji w przypadku osób z upośledzeniem umysłowym i uszkodzeniem narządu słuchu.

ii!p

Podsumowanie

Szczegółowa analiza danych liczbowych pozwala ustosunkować się do przyjętych na wstępie problemów:

1. Badana młodzież z różnym typem niepełnosprawności dokonuje oceny jakości życia w aspekcie globalnym w wymiarze przeciętnym, co w odniesieniu do zawartości treściowej zastosowanej skali pozwala stwierdzić, iż jest umiarkowanie zadowolona ze swojej obecnej sytuacji (oprócz młodzieży z uszkodzeniem narządu ruchu), wyraża umiarkowaną ocenę możliwości realiźaqi potrzeby niezależności i samostanowienia, w sposób przeciętny ocenia jakość swoich