Wieloletnie badania własne nie ujawniły nieodwracalnych zmian pełzaniowych w kadłubach, dlatego też odlewy można poddać procesowi rewitalizacji. Rewitalizacja jako zespół zabiegów przedłużających czas bezpiecznej eksploatacji odlewów powyżej 200 000 godzin, polega m.in. na wykonaniu regenerującej obróbki cieplnej w celu przy wrócenia własności plastycznych [3],
W pracy przedstawiono wyniki badań zmian struktury i własności mechanicznych po różnych obróbkach cieplnych symulowanych w warunkach laboratoryjnych.
MATERIAŁ DO BADAŃ
Materiałem do badań było niskostopowe Cr - Mo - V staliwo o składzie chemicznym przedstawionym w tabeli 1. Próbki do badań pobrano z kadłuba turbiny eksploatowanej przez 162 721 godzin w temperaturze 535 °C.
Tabela 1. Skład chemiczny badanego staliwa (% wag.)
Table 1. Chemical compositon of the investigated cast Steel (w t.%)
c |
Mn |
Si |
P |
S |
Cr |
Mo |
V |
Ni |
Cu |
As |
Sn |
0.16 |
0.59 |
0.29 |
0.024 |
0.027 |
0.69 |
0.27 |
0.27 |
0,12 |
0.22 |
0,016 |
0.017 |
W stanie poeksploatacyjnym staliwo posiadało strukturę ferrytyczno - perlityczną z niewielką, około 5% ilością perlitu, rozmieszczonego w strukturze głównie po granicach ziaren (rys. 1). Wewnątrz ziaren ferrytu obserwowano liczne, drobne, sferoidalne węgliki VC i M02C, natomiast po granicach ziaren ujawniono węgliki M23C6 (rys. 2). Węgliki wydzielone po granicach miejscami tworzyły ciągłą siatkę. W perlicie obserwowano zarówno płytkowe, jak i sferoidalne wydzielenia M23C6. Średnia średnica ziarna ferrytu po eksploatacji była zróżnicowana i wynosiła 31 -s-62 (im, co odpowiada wielkości ziarna 7-5 według skali ASTM.
Rys. 1. Struktura badanego staliwa w stanie poeksloatacyjnym
Fig. 1. Structure of the investigated cast Steel after long - term operation
480