ORGANIZACJA I DZIAŁALNOŚĆ GRUP OPERACYJNYCH 199
wnież przemysł szklarski, zgrupowany głównie w Kunicach Żarskich, Trzebie-lu, Tuplicach i Łęknicy w powiecie żarskim oraz w Wymiarkach i Iłowej w powiecie żagańskim. Zniszczeniami wojennymi dotknięte zostały niemal wszystkie jego zakłady a w nich przede wszystkim urządzenia techniczne20. Istniejący na tym terenie przemysł celulozowo-papierniczy poniósł również duże szkody. Dwa wielkie zakłady w Kostrzynie i Koziczynie oraz fabryka papieru w Rosiejewńe zostały niemal doszczętnie zburzone. Z nowocześnie urządzonego zakładu produkcji celulozy w Lesznie Górnym (powiat szprotawski) zdemontowano i wywieziono wszystkie maszyny i urządzenia techniczne. Mniejsze zakłady tego przemysłu zostały zniszczone w granicach 30—50%21. Z przemysłu chemicznego najpoważniejszym zniszczeniom, sięgającym 80%, uległy dwa wielkie zakłady chemiczne IG Farbenindustrie w Krzystkowicach oraz Gorzowie22. Dużym zniszczeniom uległy na tym terenie przemysł wdókienniczo-dzie-wiarski, zgrupowany główmie w Nowej Soli, Zielonej Górze a ponadto w powiatach gorzowskim, żarskim i żagańskim. Znaczna część tego przemysłu została zniszczona w takim stopniu, iż nie nadawał się do odbudowy23.
Jak więc widać, straty, które poniósł przemysł na Ziemi Lubuskiej, były ogromne. Zniszczeniami lub dewastacją dotknięte zostały przede wszystkim wszelkie urządzenia techniczne. Ogólne zniszczenia przemysłu łącznie z demontażem maszyn i urządzeń szacuje się na terenie w-ojewłództwTa zielonogórskiego na około 70%, przy czym największe zniszczenia przemysłu miało miejsce na terenie miast. Również w7e wrsiach istniejący tam drobniejszy przemysł poniósł dotkliw-e straty. W czasie toczonych w^alk runęła w gruzy lub została poważnie uszkodzona duża ilość zagród chłopskich, zwiaszcza w7 rejonach bezpośrednich działań wojennych w szerokich pasach nad Odrą, Nysą i Wartą oraz wzdłuż głównych tras przelotowych. Cofające się przed frontem wojsk radzieckich oddziały niemieckie i ludność uprowadziły ze sobą dużą ilość sprzężajnej siły pociągowej, bydła, trzody chlewmej i innych zwierząt gospodarczych, a także traktory, niektóre maszyny i inny wartościowy sprzęt. Straty poniesione w w^ojnie zostały powiększone jeszcze brakiem należytego zabezpieczenia dóbr. W wyniku masowej ucieczki ludności wiejskiej wiele zabudowań chłopskich a w nich pozostawiony majątek były niezabezpieczone. W tym czasie właśnie wiele mienia padło pastwą rabunku i szabru. Na obszarach środkowych i północnych powiatów Ziemi Lubuskiej łącznie z powiatem pilskim, wchodzącym obecnie w7 skład województwa poznańskiego, na ogólną liczbę 49.371 zagród chłopskich, całkowitym zniszczeniom uległo 6.821 czyli prawie 14%24. W powiatach południowych w7ojew7ództwa zniszczenia w7si były jeszcze wyższe. Według szacunku Państw?ow7ego Urzędu Repatriacyjnego z roku 1946 ogólne zniszczenie wsi lubuskiej wr odsetkach w niektórych powiatach były następujące: w powiecie gorzowskim 25%, gubińskim 20%, krośnieńskim 20%, międzyrzeckim 15%, słubickim 23%, skwierzyńskim 25%, strzeleckim 45°/o, sulęcińskim 35%, świebodzińskim 10%, szprotawskim 25%, wschowskim 20°/«, zielonogórskim 6% i żagańskim 25 %25. Obliczenia to nie są pełne, niemniej wyraźnie
20. op. cit.
21. J. DANIELEWSKI, Przemyśl celulozowo papierniczy, w: Województwo Zielonogórskie, op. cit. s. 527.
22. op. cit.
23. M. WOZNIAK, Przemyśl włókienniczy i odzieżowy, w: Województwo Zielonogórskie, op. cit. s. 483.
24. Z. TUCHOŁKA, Bilans osadnictwa na Ziemi Lubuskiej. Przegląd Zachodni, I półrocze 1947, s. 142.
25. WAP Poznań, PUK — 319.