5167289358

ORGANIZACJA 1 DZIAŁALNOŚĆ GRUP OPERACYJNYCH 211

dowały się w ręku wojskowej administracji radzieckiej. W dniu 9 maja Zielona Góra obchodziła po raz pierwszy dzień zwycięstwa. Uroczystości organizowane były przez stacjonujące tu jednostki wojsk radzieckich. Wzięli w nich również udział dopiero co przybyli przedstawiciele władz polskich. Pełnomocnik KERM inż. Paszyński przemawiał do licznie zebranych na placu ratuszowym żołnierzy radzieckich, a jego wystąpienie uhonorowano serdecznymi brawami⁷⁴.

Pierwsze dni pobytu w Zielonej Górze wypełniły ekipie polskiej prace przy urządzeniu biur, magazynów, kuchni, stołówek, hotelu itp. Pracowali przy tym wszyscy nie wyłączając pełnomocnika. Ze względu na to, że w mieście nie było jeszcze zorganizowanej polskiej administracji, grupa operacyjna KERM zajmować się musiała wieloma sprawami nie należącymi do jej kompetencji. Wśród prac wykonywanych za administrację ogólną do najważniejszych należała sprawa osadnictwa napływających licznie Polaków. Przybywali oni pojedynczo i mniejszymi lub większymi grupami. 12 maja przybyła do Zielonej Góry duża grupa kolejarzy, która przemaszerowała przez miasto z orkiestrą, zatrzymując się przed gmachem grupy operacyjnej, gdzie odegrała hymn narodowy. Przemawiając na zaimprowizowanym wiecu kolejarzy inż. Paszyński wyraził im w gorących słowach uznanie oraz radość z powodu napływu do Zielonej Góry coraz większej liczby Polaków, powiększających i wzmacniających z dnia na dzień żywioł polski w mieście⁷⁵.

W początkowym etapie prac grupa operacyjna w Zielonej Górze zajmowała się przejmowaniem i zabezpieczaniem obiektów nie zajętych przez wojskowy administrację radziecką, oraz dokonywała rejestracji tych, które jeszcze czasow-o znajdowały się pod zarządem wojennej komendy. Dopiero w⁷ lipcu i sierpniu nastąpiło przejęcie obiektów zajmowanych dotąd przez wojskowe wdadze radzieckie. Przy ważniejszych i większych obiektach wystawiano stałe posterunki straży przemysłowej, na czele której stał komendant Herman Pinkesfeld. W dniu 19 maja zarządzeniem pełnomocnika głównego grupy dolnośląskiej inż. Iwańskiego z grupy operującej w powiecie zielonogórskim wydzielono kilka osób na czele z niż. Łuszczyńskim i skierowano do Kożuchowa celem utworzenia tam ekipy KERM⁷⁶.

Ze w⁷zględu na stosunkowm późne zorganizowanie w Zielonej Górze administracji polskiej sytuacja grupy operacyjnej KERM w tym mieście była szczególna; przez dłuższy czas była ona jedynym reprezentantem władzy polskiej na tym terenie. Nie posiadając jednak pełnych uprawnień do reprezentowania tej władzy, napotykała w⁷ sw^ej pracy na szereg trudności. Nienormalną też rzeczą było utrzymywanie w mieście administracji niemieckiej, która komplikowała wiele przedsięwzięć grupy operacyjnej⁷⁷. W dniu 5 czerwca nadeszły wreszcie z Legnicy upragnione nominacje na obsadę zarządu miejskie-

74.    Tamże.

75.    H. DOMINICZAK, Z pionierskich tradycji w Zielonej Górze, Nadodrze 1966, nr 14. W dniu 5 maja wydany został okólnik sztabu grupy operacyjnej na Dolny Śląsk, w którym stwierdza się, że zgodnie z porozumieniem z Urzędem Pełnomocnika Okręgowego na Dolny Śląsk w obwodach, w których nie ma jeszcze administracji ogólnej obowiązki w tym zakresie pełni grupa operacyjna KERM. AAN grupy operacyjne sygn. 245.

76.    AAN grupy operacyjne sygn. 259. Pismo pełnomocnika inż. Iwańskiego z 19.V.1945.

77.    Jeszcze w’ dniu 14 maja inż. Paszyński pisał do sztabu grupy operacyjnej w Legnicy: Obiekty wszystkie na terenie miasta Zielonej Góry są zabezpieczone lub zajęte przez Armią Czerwoną. Według orzeczenia komendanta wojennego przekazywanie ich celem uruchomienia nastąpi wówczas kiedy na miejscu będzie urzędował starosta. AAN grupy operacyjne sygn. 489. Sprawozdanie inż. Paszyńskiego.

14*