5332217603

Literatura

Na temat powstania powieści istnieją dwie teorie. 01ivier d Agay - syn bratanka pisarza -uważa, że Muły Książę byl książką na zamówienie - opowiadaniem na Boże Narodzenie 1942 r. dla dzieci amerykańskich. Można by zadać sobie pytanie: czy gdyby Saint-Exupery nie przebywał w Stanach Zjednoczonych i nie było nacisku jego amerykańskiego wydawcy, to nie napisałby nigdy tej książki? „Amerykańska” geneza książki podważana jest przez Albana Cerisiera - wydawcę z Gallimarda. Uważa on, że niepublikowane dotychczas rysunki w notesie pisarza świadczą, że Saint-Exupery „rysował” Małego Księcia już na początku lat 30. minionego wieku i powziął pomysł spisania przygód tego bohatera jeszcze przed wojną, we Francji.

Faktem niezaprzeczalnym jest jednak wydanie Małego Księcia w 1943 r. u wydawców amerykańskich. Oparte na nim wydanie francuskie z 1946 r. zawiera pewne nieścisłości, o których mówi wspomniany wcześniej 01ivier d Agay. W wydaniu tym oryginalne akwarele autora zostały odtworzone w sposób błędny - w stosunku do edycji amerykańskiej np. kostium małego księcia był niebieski zamiast zielonego. Trzeba było poczekać aż do roku 1999 (do edycji stulecia), kiedy to pojawiło się francuskie wydanie Małego Księcia całkowicie odpowiadające temu

z 1943 r.

O oryginalności książki stanowią również ilustracje wykonane przez samego autora. Dzisiaj trudno sobie wyobrazić tę powieść bez jego rysunków, czasem nawet niezręcznych, jako że Saint-Exupery nigdy nie uważał siebie za profesjonalnego artystę, chociaż przez cale swoje życie przejawiał zainteresowanie rysunkiem.

Saint-Exupery pisał tę baśń w chwili, kiedy jego dążenie do gwiazd, rozpatrywanie życia z wyżyn - rodzaj ponadziemskiej wizji świata -ostatecznie znalazły swoją granicę: lotnik miał „przymusowe lądowanie”. Lektura Małego Księcia może zatem nasuwać również próbę odczytania pewnego aspektu testamentowego, przepełnionego wzruszeniami. Opowiadanie, którego ogólny wydźwięk nie jest wcale optymistyczny - kończy się śmiercią jego bohatera. Można by znowu zapytać: czy rzeczywiście jest książką dla dzieci, napisaną przez Saint-Exupery’ego na cześć dzieci? Czy może raczej sposobem przekazania w przyjemnej formie pewnych idei? Próbowano również budować hipotezę, że jego śmierć podczas katastrofy lotniczej w 1944 r. mogła być samobójstwem. Mały Książę w pewnym sensie jest uosobieniem autora. Mały bohater zdobył swoją planetę B-612, Antoine utopił się w Morzu Śródziemnym z tajemnicą, która umacnia jego legendę.

W istocie można przypuszczać, że w opowiadaniach Małego Księcia o planecie róży kryją się autobiograficzne wspomnienia pisarza.

Dopiero po ukazaniu się w 2000 r. we Francji, a w 2002 r. w Polsce Pamiętnika róży autorstwa żony autora³, słowa Małego Księcia brzmią nieco inaczej. Wspomnienia Consueli (Róży) nie tylko rzucają nowe światło na życie pisarza, ale przede wszystkim każą na nowo odczytać ten bestseller. Ta, zdawałoby się, abstrakcyjna baśń zyskuje nowy, bardziej ludzki wymiar. Staje się niezwykle osobistą opowieścią o prawdziwej miłości i pełnym namiętności związku dwojga ludzi. Historia tego burzliwego romansu ujawnia jak wielką rolę odegrała Consuelo Saint-Exu-pery w życiu sławnego męża i to, że właśnie ona zainspirowała go do stworzenia postaci Róży w Małym Księciu.

Saint-Exupery zasługuje od dziesiątek lat na zainteresowanie. Napisał Małego Księcia w najtrudniejszym okresie swojego życia, z dala od okupowanego kraju i bliskich, otoczony niechęcią lub wręcz wrogością rodaków, pełen niepokoju o rozstrzygnięcie, jakie przyniesie wojna. Tworzył tę poetycką, melancholijną baśń przeciw otaczającej go rzeczywistości, przeciw swojemu czasowi. Jak to często bywa u ludzi nieprzeciętnych, zachował wrażliwość dziecka i dziecięcy, otwarty sposób przyjmowania świata, reagowania na różne zjawiska Zachował także ruchliwość wyobraźni, dla której wszystko jest możliwe.

Odpowiedział na podwójne zamówienie swojego narodu, który potrzebował i bohatera,

Konspekt nr 4/200Ó (27)