5332217769

Psychologia

rego istnienie sprawia im tyle cierpienia. Oddalają się więc od niego, zachowując poczucie rodzicielskiej odpowiedzialności, traktując dziecko jako przedmiot pielęgnacji i zabiegów rehabilitacyjnych. Koncentrują uwagę na zadaniu, a nie na dziecku” - mówi Kościelska Model ten potwierdzony został empirycznie w czasie różnych prób. Korelacja między stresującym zdarzeniem, jakim była diagnoza upośledzenia, a przystosowaniem się przez rodzinę do tej sytuacji zmniejszała się, gdy nie brano pod uwagę cząstkowej korelacji z wykorzystaniem przez rodzinę dostępnych środków psychologicznych i społecznych. W prognozowaniu poszczególnych aspektów przystosowania się rodziny do poprawy jakości życia należy zatem uwzględnić strategię pomocy psychologicznej rodzinie.

Efektywność wykorzystania dostępnych rodzinie środków psychologicznych i społecznych, sprzyjających zmniejszeniu odczuwanego stresu, uzależniona jest od tego, jak rodzice określają i interpretują obserwowane u dzieci zaburzenia zachowania się, stanowiące podstawę rozpoznania upośledzenia umysłowego, jak postrzegają i interpretują jego potrzeby. Rodziny, które potrafią spojrzeć na objawy niepełnosprawności dziecka jako na wyraz ich potrzeb lub jako element codziennego, rutynowego zachowania się są bardziej zdolne wykorzystać dostępne im środki, a przez to zmniejszyć zakres stresu odczuwanego w relacjach z dziećmi.

Dane zawarte w literaturze wskazują, że nie możemy a prioń zakładać, iż zachowania związane z diagnozą upośledzenia umysłowego są stresujące dla rodziny. Zależy to bowiem od sposobu ich postrzegania, jako mobilizującego do wykorzystania dostępnych rodzinie środków psychologicznych i społecznych. Odczuwanie potrzeby zastosowania takich środków czyni bowiem rodzinę zdolną do ich wykorzystania, a przez to poprawia jej jakość życia. Dopóki rodzina nie odczuje potrzeby skorzystania z pomocy, udzielanie jej nie jest konieczne, gdyż nawet bardzo odbiegające od normy zachowania mogą być ujmowane jako elementy codziennej rutyny.

Janina Wy czesany

Bibliografia

Borzyszkowska H., Oligofrenopedagogika, Gdańsk 1979-Firkowska-Mankiewicz A., Jakość życia osób niepełno sprawnych intelektualnie. Preselekcja QOl - Kwestionariusz Jakości Życia, „Sztuka Leczenia” 1999, vol. 5, nr3,s. 15-21.

Gałkowski T., Problemy rodzin dzieci upośledzonych umysłowo, „Zagadnienia Wychowawcze a Zdrowie Psy chiczne”, 1978, nr 6.

Kornaś-Biela (red), Osoba niepełnosprawna i jej miejsce w społeczeństwie, Lublin, 1987.

Kościelska M., Upośledzenie umysłowe a rozwój społeczny. Warszawa, 1984.

Kowalik S., Psychologiczne wymiary jakości życia, [w:] Bańka A., llerbis K. (red.) Myśl psychologiczna w Polsce odrodzonej. Efektywność działań człowieka, Poznań--Częstochowa, 1993

Kowalik S., Rehabilitacja upośledzonych umysłowo, Warszawa, 1995

Obuchowska 1. (red.), Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, Warszawa, 1991

Olechnowicz H., U źródeł rozwoju dziecka, Warszawa, 1986.

Siegrist J., Jungę A., Measuring the social dimension of subjectire Health in chronic illness, „Psychotherapy and psychosomatics’, 1990, nr 54, s. 90.

Tobiasz-Adamczyk B., Zachowania w chorobie. Opis przebiegu choroby z perspektywy pacjenta, Kraków,

1999-

Zimbardo P., Ruch R., Psychologia i życie, Warszawa, 1994.

Konspekt nr 4/2006 (27)