Seminarium dyplomowe
Wyboru metod badań z zasady dokonuje się w trybie indywidualnych konsultacji z dyplomantami. Podstawę wyboru stanowi opracowany przez dyplomanta plan pracy. Na tym etapie może również nastąpić zaakceptowanie przez kierownika seminarium nowej metody lub metod zaproponowanych przez dyplomanta. Wybór metod badań, ich precyzowanie może mieć wpływ na wcześniej opracowany szkic wywodów oraz na plan pracy.
Po zebraniu literatury (co w istocie jest procesem kontynuowanym przez cały czas pisania pracy) kolejną czynnością dyplomantów powinno być zapoznanie się z nią oraz dokonanie jej krytycznej analizy na forum grupy seminaryjnej. Analizę tę zaleca się prowadzić w formie dyskusji ukierunkowanej głównie na: stronę konstrukcyjną prac, formy ujęcia treści, właściwości metodologiczne, tok rozumowania i wnioskowania autora oraz na punkt widzenia autora na dany problem.
Proces poszukiwań materiałów i formułowania problematyki badawczej to przede wszystkim aktywne studiowanie literatury, jednak powinno mu towarzyszyć jednoczesne nakreślaniem sobie wizji pracy. Jest to czas, gdy dyplomant powinien udzielić sobie odpowiedzi na następujące pytania:
■ co już napisano na temat podjęty przeze mnie?
■ jakie wysunięto problemy do dalszego badania?
■ w jakich sprawach występują kontrowersje, niedopowiedzenia, polemiki itp.?
Uzyskanie odpowiedzi na te pytania ułatwi dyplomantowi sformułowanie problemów pracy oraz opracowania jej planu, na razie bardziej w postaci wizji, niż ostatecznego spisu treści. Wizję tę zaleca się formułować jednocześnie w dwóch równoległych postaciach: jako plan treści oraz jako szkic toku wywodów.
Niekiedy program studiów przewiduje odrębny przedmiot dotyczący metodyki prac badawczych, jednak nawet wówczas seminarium dyplomowe jest miejscem, gdzie studenci winni nabyć praktycznych umiejętności ich stosowania. Dlatego prowadzący seminarium powinien motywować
67