544443560

z tzw. pogranicza, wykorzystuje dla swych potrzeb inne pokrewne dziedziny medycyny. Wszystkie kierunki toksykologii aczkolwiek wyraźnie wyodrębnione, mają jedną wspólną cechę, jaka charakteryzuje toksykologię jako naukę, cechą tą jest poszukiwanie i badanie zależności przyczynowo-skutkowych pomiędzy ekspozycją ustroju żywego na określoną substancję toksyczną a efektem biologicznym wywołanym przez tę substancję. Dla wszechstronnego badania takich zależności niezbędna jest współpraca specjalistów o różnym wykształceniu formalnym: biologów, lekarzy, chemików, farmaceutów. Wielokierunkowość toksykologii nie może jednak prowadzić do postępującej izolacji poszczególnych dyscyplin, przeciwnie - w miarę rozwoju indywidualnego różnych dziedzin narasta potrzeba wzajemnej wymiany informacji i współpracy w określonych problemach. Rozumieją to światli toksykolodzy współcześni, tworząc centra badawcze skupiające klinicystów, eksperymentatorów i analityków. Do takich właśnie badaczy należał prof. Leon Cholewa. Od początku swojej pracy w zakresie toksykologii klinicznej był rzecznikiem, inicjatorem i animatorem współpracy wszystkich krakowskich placówek zajmujących się toksykologią. Klinika Toksykologii była bardzo trafnie dobranym centrum, skupiającym wysiłki badawcze toksykologów, stanowiąc źródło autentycznych obserwacji i materiału badawczego, a dodatkowym bodźcem jest oczywista, nieraz bezpośrednia przydatność prowadzonych badań dla dobra człowieka. Klinika Toksykologii stała się zatem miejscem współpracy lekarzy, medyków sądowych i analityków”.

Niezwykle cenna była także współpraca z Katedrą Chemii Toksykologicznej i Sądowej Wydziału Farmacji UJCM w Krakowie, kierowaną przez prof. Jerzego Brandysa. Często przyczyną ostrych zatruć są zatrucia lekami. Tym większego znaczenia nabierają zagadnienia związane z obecnością leku w organizmie w zakresie stężeń toksycznych. Zrozumienie zasad farmakokinetyki i problemów związanych z losami leku w ustroju jest czynnikiem poprawiającym efektywność zastosowanych metod leczniczych. Właściwe docenianie tych zagadnień leży u podstawy współpracy Kliniki Toksykologii oraz Katedry Chemii Toksykologicznej i Sądowej. Harmonijne połączenie znajomości nowoczesnych metod analitycznych, umożliwiających w krótkim czasie identyfikację i oznaczenia ilościowe ksenobiotyku będącego przyczyną zatrucia, z wiedzą o procesach kinetycznych w ustroju ma duże znaczenie w klinicznej rzeczywistości. Tradycją stało się już uczestnictwo pracowników Zakładu Chemii Toksykologicznej i Sądowej w działalności laboratorium analitycznego kliniki jako pełniących dyżury oraz aktywny udział w opracowywaniu nowych metod analitycznych.

Bardzo ważna z punktu widzenia lekarzy rozpoczynających pracę była możliwość aktywnej współpracy z prof. Markiem Sychem - kierownikiem Zakładu Anestezjologii i Reanimacji przy I Klinice Chirurgicznej (w okresie późniejszym kierownikiem Katedry i Zakładu Anestezjologii i Intensywnej Terapii UJCM), który od momentu powstania Kliniki Toksykologii w Krakowie był współtwórcą wszystkich jej dokonań. Tylko dzięki jego wsparciu można było zatrudnić na stałe 2 anestezjologów, co w 1966 roku było niezwykle trudne. Przytoczę jego poglądy dotyczące specyfiki postępowania anestezjologicznego w ostrych zatruciach: „Konieczność udziału anestezjologa w pracy ośrodków ostiych zatruć została powszechnie uznana. Istnieją doniesienia wskazujące, że w ośrodkach toksykologicznych, które stale współpracują z anestezjologiem, śmiertelność spowodowana ostrymi zatruciami znacznie się zmniejszyła. Rola anestezjologa w leczeniu ostrych zatruć jest bardzo konkretna, a wieloletnia praktyka w tym zakresie doprowadziła do sprecyzowania jego zadań. Zarówno toksykolog, jak i anestezjolog