5399619380

WIESŁAW WERESZCZYŃSKI

w tym przede wszystkim o dokumenty dotąd nieznane¹. Przybyło też opracowań dotyczących rozważanego zagadnienia. Na uwagę zasługuje zwłaszcza charakterystyka niektórych dokumentów znajdujących się w zasobach Archiwum Państwowego we Wrocławiu, dokonana na łamach „Rocznika Jeleniogórskiego” przez Romana Stelmacha².

Wszystko to nie spowodowało konieczności modyfikacji przedstawionych już tez i ustaleń, z wyjątkiem pewnych spraw genealogicznych Schaffów spokrewnionych z Gotsche II i kilku zagadnień pobocznych, na które „nowe” dokumenty rzuciły nieco więcej światła. Ponieważ jednak mamy dalsze informacje o działalności naszego rycerza oraz o jego najbliższej rodzinie, nie unikniemy krótkiego powrotu do paru kwestii w celu ich uściślenia lub uporządkowania. Konieczne stało się też dokonanie, na szczęście nielicznych, poprawek dotyczących dat i identyfikacji miejscowości, albowiem jak się okazało w trakcie dalszej pracy nad źródłami, w przypadku podjętego tu zagadnienia tylko w niewielkim stopniu można polegać na starszych opracowaniach (zawierających nawet regesty) i na niewielu nowszych publikacjach powołujących się na dokumenty³.

I. POCHODZENIE I OSIEDLENIE RODZINY GOTSCHE II W REJONIE SUDETÓW ZACHODNICH

1. Przynależność rodowa Schaffów z Chojnika i Gryfa

Jak wcześniej powiedziano, żadna z opracowanych dotąd genealogii Schaffów śląskich nie może zadowalać z powodu nietrafnych konkluzji i luk w ustaleniach dotyczących pokrewieństw⁴. W rezultacie współczesnych analiz należy przyjąć, że

W tej części opracowania uwzględniam tylko te wydarzenia, które są niezbędne w podsumowaniu dotychczasowych rozważań, względnie dotąd były nieznane, nie opisywane lub muszą być uściślone w wyniku poznania nowych materiałów źródłowych. Odpowiednio do tego upraszczam przypisy dotyczące zagadnień poruszonych w cz. I i zwłaszcza w cz. II, gdzie w szerszym zakresie przywoływałem podstawę źródłową.

Dr R. Stelmach przedstawił zachowane w Archiwum Państwowym we Wrocławiu dokumenty dotyczące fundacji prepozytury klasztoru krzeszowskiego w Cieplicach oraz majątków Schaffów (Schaffgotschów), w tym z okresu życia Gotsche II. Porządkują one w znacznym stopniu wiedzę

0 części źródeł do podjętego zagadnienia, a są tym cenniejsze, iż pokazują możliwości badawcze w odniesieniu nie do jednego, a do kilku pokoleń tej rodziny. R. Stelmach, Cieplice w XIII w. - nieudane fundacje augustiańska ijoannicka, „RJ”, t. 32,2000, tenże, Dokumenty do dziejów komendy joannitów w Lwówku Śląskim zachowane w Centralnym Archiwum Państwowym w Pradze, „RJ”, t. 33, 2001; tenże, Początki prepozytury cystersów krzeszowskich w Cieplicach, „RJ”, t. 34, 2003; tenże, Archiwum majątku Schaffgotschów w Cieplicach - dokumenty (cz. I), „RJ”, t. 35, 2003; tenże, Archiwum majątku Schaffgotschów w Cieplicach - dokumenty (cz. II), „RJ”, t. 36, 2004. Zob. też M. Kysil, Prepozytura cysterska w Cieplicach od XVI do XIX w., „RJ”, t. 34, 2002, s. 63-86.

Do przykładowych należy zaliczyć niektóre konstatacje G. Kohlera w: Codex diplomaticus Lusatiae Superioris, cz. I, Górlitz 1856 oraz kilka lub może kilkanaście regestów w pracy Stillfrieda, a także odniesienia do dokumentów w niemal wszystkich opracowaniach regionalnych (np. H. Nentwig, Schoff II. Gotsch genannt, Fundator [c. 1346-1420], Warmbrunn 1904). Wiele problemów wynika z mylnego datowania dokumentów i biednej identyfikacji miejscowości. Potknięcia w tym zakresie zawiera nawet wydany przez Archiwum Państwowe we Wrocławiu ,Katalog dokumentów przechowywanych w archiwach państwowych Dolnego Śląska” (dalej cyt.: Katalog dokumentów), t. I-IX, Wrocław 1991-1998, na który w zwłaszcza w cz. II często się powoływałem. Jak się okazuje, szczególnie kłopotliwe dla dawnych

1 współczesnych badaczy było i jest rozróżnienie w dokumentach zamku Grodno (Kynsberg) i Chojnika (Kynast) oraz zamku Gryf (Greiffenstein) i miasta Gryfowa (Greiffenberg). Dolega ten problem również w odniesieniu do późniejszych czasów.

Mam tu zwłaszcza na myśli cyt. pracę Stillfrieda, von Witzendorff-Rehdigera oraz Knothe, Das ritterliche...[ 5].