Maria Malon
W dniach 6-7 listopada 2000 r. w Wólce Milanowskiej odbyła się Ogólnopolska Konferencja Nauczycieli Bibliotekarzy Współczesne standardy dla bibliotek szkolnych w zreformowanym systemie edukacji, która zgromadziła nauczycieli bibliotekarzy bibliotek szkolnych, pedagogicznych, wizytatorów kuratoriów oświaty, doradców metodycznych ds. bibliotek szkolnych, a także przedstawicieli Ministerstwa Edukacji Narodowej, placówek doskonalenia nauczycieli i uczelni wyższych.
Było to już trzecie z kolei spotkanie zorganizowane z inicjatywy MEN, a poświęcone sprawom bibliotek, którego tematyka tym razem koncentrowała się wokół określenia ich roli i organizacji w epoce społeczeństwa informacyjnego na tle współczesnej sytuacji edukacyjnej i kulturowej.
Potrzeba zajęcia się tym problemem jest z jednej strony wynikiem niezadowalającego stanu bibliotek szkolnych i pedagogicznych pod względem zasobności ich zbiorów oraz wyposażenia, z drugiej zaś — zgodnie z wyzwaniem współczesności — koniecznością przekształcania tradycyjnych bibliotek w nowoczesne centra informacji, interdyscyplinarne pracownie, umożliwiające uczniom nabywanie umiejętności poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią informacyjną, a także rozwijania sprawności umysłowych oraz osobistych zainteresowań (zob. Podstawa Programowa Kształcenia Ogólnego, 15.02.1999 r.).
Niektóre z wystąpień, prezentując całościowe spojrzenie na system biblioteczny, stanowiły próbę oceny ich obecnej sytuacji, pokazywały też problemy nurtujące środowisko nauczycieli bibliotekarzy. Do takich wciąż nie rozwiązanych kwestii zaliczono m.in. niedoinwestowanie bibliotek, co uniemożliwia unowocześnienie ich zbiorów i wyposażenie w odpowiedni sprzęt, a tym samym korzystanie przez użytkowników ze źródeł informacji we wszystkich dostępnych postaciach.
Przedstawione zagadnienia omówił w swoim referacie Edward Janiszewski, dyrektor Departamentu Kształcenia i Wychowania MEN, podkreślając jednocześnie, że tworzenie pracowni multimedialnych w szkołach wymaga dużych nakładów finansowych, co jest ważnym zadaniem dla samorządów, nadzoru pedagogicznego i dyrektorów szkół. Zaakcentował także rangę twórczej i aktywnej postawy samego bibliotekarza.
Jednym z symptomów naszych czasów jest słabsze zainteresowanie książką wobec konkurencyjności tekstów audiowizualnych.
Kwestia ta pojawiła się w polemicznym referacie wygłoszonym przez profesora Marcina Drzewieckiego Książka i inne formy przekazu treści w środowisku edukacyjnym epoki multimediów. Stwierdził on, że chociaż mottem eooki jest hasło: „Jeden obraz mówi więcej niż 1000 słów”, to komunikacja ikonograficzna nie zastąpi komunikacji werbalnej. Mówiąc o książce i innych formach przekazu treści w środowisku edukacyjnym epoki multimediów profesor wykazał, że edukacja była zawsze i jest nadal mocno związana z tekstem, książką i drukiem, a rewolucja multimedialna wzbogaciła szkolną dydaktykę o nowe narzędzia komunikacji międzyludzkiej. W bibliotece jest niezbędne integralne traktowanie wszystkich gromadzonych w niej dokumentów i umiejętne wykorzystywanie ich w procesie kształcenia i samokształcenia uczniów.