7349812464

424 ARTYKUŁY

BIBLIOTEKI SZKOLNE

W najgorszej sytuacji znajdują się użytkownicy wielu bibliotek szkolnych. W Polsce dotyczy to głównie bibliotek szkól ponadgimnazjalnych. Wydaje się, że nie jesteśmy w stanie dostarczyć obecnie tym bibliotekom technologii informacyjnej, dostosowanej do kompetencji poruszania się w środowisku cyfrowym grupy użytkowników, jaką obsługują. Na poparcie tej tezy można przytoczyć fakt, że przy odrabianiu zadań szkolnych współczesna młodzież zdecydowanie częściej szuka materiałów w Internecie niż we własnej bibliotece. W USA już w 2000 r. 76% procent uczniów preferowało w tym przypadku Internet, natomiast tylko 24% najpierw kierowało swe kroki do biblioteki (Large i Beheshti, 2000). Różnica ta z pewnością będzie się pogłębiać na rzecz Internetu. W zasadzie uczniowie nie mają kłopotów z opanowaniem narzędzi technicznych czy oprogramowania, lecz z selekcją wyszukanych źródeł (Large i Beheshti, 2000). Dzieci mają także problemy z rozumieniem architektury stron WWW, ponieważ są one projektowane przez dorosłych i pomijają specyfikę rozwoju intelektualnego dziecka (Large i in., 2006).

Jeśli chodzi o Polskę, to wzrost liczby gospodarstw posiadających dostęp do Internetu w pewnym sensie zawdzięczamy dzieciom i młodzieży. W 2006 r. 68% gospodarstw domowych z dziećmi do 16 roku życia posiadało komputer, a 50% dostęp do Internetu. W bezdzietnych gospodarstwach domowych wskaźniki te wynosiły odpowiednio 27% oraz 25% (GUS, 2007). Można wobec tego stwierdzić, że to właśnie dzieci i młodzież wpłynęły na przyspieszenie tempa informatyzacji społeczeństwa polskiego.

Na powolny proces informatyzacji bibliotek szkolnych w niektórych (wcale nierzadkich) przypadkach wpływa także zatrudniony w nich personel. Można mieć obawy co do przygotowania niektórych bibliotekarzy, obsługujących biblioteki szkolne do implementacji nowoczesnej technologii w ich placówkach oraz jej użytkowania. Nie jest żadną tajemnicą fakt, że także nauczyciele starszego pokolenia w ogóle słabo radzą sobie z technologią informacyjną. Z badań A. Janaszak wynika, że tylko 17% nauczycieli (mężczyzn) w grupie wiekowej powyżej 45 lat korzysta na lekcjach z narzędzi IT; w przypadku kobiet wskaźnik ten nie przekracza 10% (Janaszak, 2008). Naciski na samokształcenie nie przynoszą pożądanych efektów, a w organizowanych szkoleniach w tym zakresie w niewielkim stopniu uczestniczą starsi pedagodzy.

DZIAŁALNOŚĆ NON PROFIT BIBLIOTEKI A KIERUNKI JEJ AUTOMATYZACJI

Paradoks polega na tym, że oderwane od warunków rynkowych mechanizmy funkcjonowania prawie wszystkich bibliotek powodują, że nie muszą one kierować się na potrzeby użytkownika, ponieważ dotacje na działalność bibliotek nie zależą w istotnym stopniu od satysfakcji użytkowników, lecz od zupełnie innych czynników. Ponadto nie można w prosty sposób wymienić kryteriów finansowania bibliotek. Jak powiedzieliśmy jednak już wyżej, z pewnością poziom zadowolenia użytkowników nie jest brany pod uwagę w stopniu, w jakim być powinien (czy w takim stopniu, w jakim deklarują to gremia zarządzające bibliotekami). W przypadku niektórych bibliotek można mieć wątpliwości, czy potrzeby te są w ogóle dostatecznie dobrze rozpoznane.