niów w gimnazjum i obowiązującymi w liceum w ramach kształcenia ogólnego oraz treściami biologii jako przedmiotu wybieranego w profilu akademickim. Uwzględniono również przedstawione w Podstawie programowej zalecenia dotyczące ścieżek edukacyjnych, szczególnie edukacji ekologicznej, wychowania prorodzinnego (przygotowania do życia w rodzinie), a także, chociaż w mniejszym zakresie, edukacji medialnej i uczestnictwa w kulturze oraz edukacji europejskiej. W programie zapewniono pionową i poziomą korelację treści kształcenia.
Program uwzględnia wiedzę i umiejętności uczniów, jakie powinni opanować na lekcjach przyrody w szkole podstawowej oraz biologii w gimnazjum. Przyjęto je za podstawę dalszego kształcenia biologicznego w liceum ogólnokształcącym. Ma ono bowiem prowadzić do wszechstronnego rozwoju umysłu i osobowości uczniów, przyczynić się do osiągnięcia przez nich wykształcenia ogólnego oraz przygotować ich do kształcenia ustawicznego cechującego jednostki twórcze.
Wiedza i umiejętności, jakie yv oparciu o ten program opanują uczniowie, umożli-
Podręcznik do biologii w zreformowanym liceum
Eleonora Bobrzydsb Katarzyna Po tyrała Wiesław Stawiński Alicja Walosik '(
-i *-••*-!.* • -• hwmw*+*s*t*£\wmmma
wiają im orientację we yvspółczcsnym śyviecie, procesach zachodzących w środowisku przyrodniczym i optymalne funkcjonowanie w nowoczesnym społeczeństwie XXI wieku. Dlatego też konsekyventnie akcentuje się w nim treści przydatne yv życiu codziennym.
Na koncepcję prezentowanego programu rzutowało wyraźnie przekonanie, że dla większości uczniów liceum nauczanie biologii yv ramach kanonu obowiązkowego kształcenia ogólnego stanowi zakończenie ich edukacji biologicznej. Wiedza biologiczna zdobywana na tym etapie kształcenia ma umożliwić im zarówno kształtoyvanie umiejętności jak i postaw niezbędnych każdemu człowiekowi dla prayvidłoyvego funkcjonowania w rodzinie i społeczeństwie, a yvięc w nabywaniu podstawowych kompetencji biologicznych. Nauczanie biologii ma przyczyniać się do kształtowania otwartości uczniów na ogólnoświatowe prądy społeczno-gospodarcze, a równocześnie tożsamości opartej na dziedzictwie nauki i kultury własnej ojczyzny. Ma ukazać uczniom miejsce człowieka w przyrodzie i jego zadania w zachowaniu bioróżnorodności oraz ochronie środowiska. W sposób szczególny ma ich doprowadzić do głębszego zrozumienia zasad racjonalnego gospodarowania zasobami przyrody i istoty zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego.
W tym kontekście uczniowie powinni uzmysłowić sobie, że wiedza i zdrowie człowieka stanowią ważny element zasobów przyrody, a stałe podwyższanie jakości życia sprzyjać będzie podwyższaniu możliwości aktywnego ich uczestnictwa zarówno w ochronie środowiska i ochronie przyrody, jak też w rozwoju społeczno-gospodarczym.
Sformułowane w Podstawie programowej kształcenia ogólnego dla liceów profilowanych (MEN 2000) nadrzędne cele edukacyjne — pogłębienie rozumienia podstaw działania własnego organizmu w stosunku do wiedzy uzyskanej na poziomie gimnazjalnym; kształtowanie postawy odpowiedzialność i za zdrowie