stopniu złożoności, turbulencyjności i wielu im podobnym. Jakkolwiek świadomość w tym zakresie już się kształtuje, to w zasadzie nie wychodzi ona poza uczelnie i instytucje naukowo-badawcze, z rzadka docierając (chociaż tam względnie najszybciej) do komercyjnych organizacji służących otoczeniu.
Rezultaty przywiązania do przeszłości, do utartych, „sprawdzonych” wzorców działania, do tradycyjnego sposobu postrzegania otaczającego nas, coraz mniej zrozumiałego, świata napawają obawą o sprawność funkcjonowania różnych, tworzonych przez człowieka, organizacji. Troska ta dotyczy zwłaszcza państw, widać bowiem wyraźnie, iż to właśnie te specyficzne organizacje najsłabiej radzą sobie z niepewnością. Rzecz jasna konstatacja powyższa nie obejmuje ich wszystkich w równym stopniu, niejednorodny jest też sam rozkład opóźnień. A. Toffler zauważa: podczas gdy Japonia przepełniona jest świadomością przyszłości, a Amerylm koncentruje się na „tu i teraz”, Europa wciąż zorientowana jest na przeszłość.1 2 To ważne i zarazem interesujące spostrzeżenie, ponieważ jako państwo w większości dziedzin dążymy dzisiaj do osiągnięcia poziomu właśnie państw europejskich. Czy planując strategię rozwoju sił zbrojnych, powinniśmy także dążyć do osiągania standardów tych pozostających nieco w tyle podmiotów struktury międzynarodowej? Czy może państwo takie jak Polska powinno poszukiwać swojej własnej, oryginalnej drogi rozwoju, w której odkrywaniu zaprojektowane po nowemu, według innych reguł, siły zbrojne mogłyby stanowić znacznie bardziej efektywne niż obecnie narzędzie?
Aby odpowiedzieć na to ostatnie pytanie, należy podkreślić, iż armia jest instrumentem polityki państwa, narzędziem wykorzystywanym do osiągania konkretnych celów. Trzeba też wyraźnie zaznaczyć, że niczym więcej. To istotna uwaga, bo ograniczająca pewną skłonność wojskowych do absolutyzowania wojska, tworzenia ich pożądanego obrazu na podstawie własnych przemyśleń, doświadczeń, często przestarzałych poglądów. Warto także zauważyć, że siły zbrojne są systemowo zakotwiczone w całym zbiorze środków (działań), narzędzi oraz zasobów^ państwa. Strategia ich
43
A. Dawidczyk: Planowanie strategii rozwoju sil zbrojnych, rozprawa habilitacyjna, „Zeszyty Naukowe AON”, Warszawa 2006, s. 5-6.
A. Toffler: Zmiana władzy, wyd. Zysk i S-ka, Poznań 2003, s. 16.