5768085939

czynności na zajęciach dydaktycznych. Postępowanie takie uwzględniać musi dwa komponenty: treści (pojęcia, zasady, obiekty) i operacje (zarówno psychologiczne i logiczne operacje intelektualne, jak i procedury naukowe), które przewidywane są dla ucznia.

Egzemplifikacja

Poniżej podano przykład celu przedmiotowego sformułowanego w postaci obserwowalnych zachowań ucznia w toku kształcenia środowiskowego⁵⁵.

I.    Zamierzenie dydaktyczno-wychowawcze (cel kierunkowy)

Poznanie procesu obiegu wody w przyrodzie

II.    Cele operacyjne

Uczeń:

•    zna formy występowania wody w przyrodzie,

•    opisze „drogę" obiegu wody w przyrodzie,

•    nazwie miejsca występowania wody w przyrodzie,

•    zna bezpośrednie przyczyny i skutki ruchu wody w przyrodzie,

•    zna przykłady wykorzystania praktycznego wody,

•    wie, jak należy dbać o wodę.

III.    Czynności ucznia

1.    określenie miejsca występowania wody w przyrodzie,

2.    wyróżnienie kolejnych etapów jej występowania,

3.    ustalenie jej stanu w poszczególnych etapach obiegu,

4.    lokalizacja względem siebie tych stanów,

5.    określenie funkcjonalnych zależności między poszczególnymi fazami stanów wody,

6.    uzasadnienie przyczyn tego stanu rzeczy (odpowiedzi na pytanie dlaczego?),

7.    przyporządkowanie kolejnych etapów obiegu wody w przyrodzie określonym zjawiskom przyrodniczym i stanom, tj. wartość temperatury, występowanie chmur, pojawianie się opadów atmosferycznych, zjawisko parowania,

8.    opis skutków przyrodniczych i społecznych obiegu wody,

9.    wybór rysunku ilustrującego przebieg zjawiska krążenia wody w przyrodzie,

10.    zachowanie normatywne w zakresie oszczędzania wody.

IV.    Standard czynności, np. niepopełnienie żadnego błędu merytorycznego.

V.    Warunki materialne przebiegu zajęć, np. pierwsze trzy czynności i czynność

szóstą wykonać po obserwacji przebiegu doświadczenia, czwartą i piątą czynność wykonać na podstawie oglądu schematu obiegu wody w przyrodzie, siódmą - na podstawie informacji zawartej w podręczniku uczniowskim._

⁵⁵ Zob. I. Zioło, Podstawy geografii w zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej, Wydawnictwo Naukowe WSP, Kraków 1999, s. 19.

96