5783290847

stosowanych w HPLC, ich najważniejsze parametry użytkowe oraz zasady doboru detektora i warunków detekcji.

-    W czasie trwania ćwiczenia przewiduje się krótkie sprawdzenie poziomu przygotowania studentów.

-    Grupa laboratoryjna zostanie podzielona na 3-4 podgrupy. Każda z podgrup wykonuje niezależnie badania i

przygotowuje odrębne sprawozdanie, dotyczące opracowania wyłącznie wyników badań, wykonanych przez podgrupę i stanowiące część pełnego sprawozdania. W konsekwencji sprawozdanie składa się z części wykonanej przez poszczególne podgrupy i z części wspólnej dla całej grupy, gdzie zostają zestawione i łącznie opracowane wyniki otrzymane przez poszczególne podgrupy. Do opracowania wniosków końcowych jest konieczne wykorzystanie wyników uzyskanych przez wszystkie podgrupy.

Każdy z aparatów HPLC, przeznaczonych do wykonania poszczególnych etapów ćwiczenia, jest nieco inaczej zbudowany i wyposażony oraz przeznaczony do wykonania części badań (z zastosowaniem innego układu chromatograficznego, innej próbki itp.).

Każda podgrupa wykonuje kolejne etapy ćwiczenia w czasie 15 do 30-tu min na jednym stanowisku, następnie do innego aparatu / stanowiska. W ten sposób każda z podgrup wykona badania na każdym z stanowisk. Wyniki, otrzymane przez wszystkie podgrupy są podstawą do wykonania obliczeń i wykresów badanych zależności funkcyjnych oraz do sformułowania wniosków końcowych.

Po zanotowaniu celu etapu, warunków rozdzielania (typ układu chromatograficznego, nazwa i wymiary kolumny, charakterystyka fazy stacjonarnej, skład eluentu, albo program elucji, natężenie przepływu eluentu, temperatura, ciśnienie na wlocie do kolumny, składniki próbki i ich stężenia, rozpuszczalnik próbki, budowa aparatu, typ i parametry pompy, detektora itp.) - student, albo prowadzący wykonuje dozowanie próbki. W czasie trwania „analizy” studenci obserwują przebieg rozdzielania, szkicują schemat stanowiska / aparatu, mierzą, albo odczytują natężenie przepływu eluentu oraz wyjaśniają wątpliwości z prowadzącym zajęcia. Po wykonaniu i zarejestrowaniu wyników rozdzielenia -opisują otrzymany chromatogram.

Każdy chromatogram powinien zostać opisany w następujący sposób: Kolumna - typ sorbentu, wielkość ziaren, wymiary kolumny (średnica wewnętrzna i długość wypełnienia), Skład eluenutu. albo proeram elucii - składnik A, B,... eluentu, przebieg programu elucji, Próbka - składniki, ich stężenia, rozpuszczalnik, objętość dozowania, Detektor i warunki detekcji — typ detektora, czułość detekcji ("pełnoskalowa" wartość sygnału). Natężenie przepływu eluentu - w [ml/min], Piki chromatograficzne - każdy pik na chromatogramie powinien mieć swój numer, a w opisie chromatogramu, poszczególnym pikom powinny zostać przyporządkowane nazwy substancji. W celu umożliwienia wyznaczenia wartości „k" poszczególnych substancji każda próbka powinna zawierać pik substancji niesorbowanej, wnikającej we wszystkie pory wypełnienia, albo kolumna powinna posiadać wyznaczoną wartość tzw. „objętości martwej”.

Na podstawie otrzymanych chromatogramów oraz zanotowanych warunków badań, studenci powinni wykonać w podgrupach następujące obliczenia oraz wykresy zależności funkcyjnych:

1.    Dla każdego etapu ćwiczenia należy zamieścić w sprawozdaniu uzyskany chromatogram / chromatogramy oraz podać warunki rozdzielania (w tym: czas martwy kolumny, objętość martwą, natężenie przepływu eluentu, liniową prędkość eluentu, ciśnienie na wlocie do kolumny i inne warunki i parametry). W tabeli zbiorczej należy zestawić następujące parametry pików substancji stanowiących główne składniki rozdzielanej próbki: nazwa lub symbol substancji, F (powierzchnia piku), h (wysokość piku), tr (czas retencji), k (współczynnik retencji), a (współczynnik selektywności substancji i+1, względem substancji i), Rs (współczynnik rozdzielenia substancji i+1 względem substancji i), liniowa prędkość przepływu eluentu, H (wysokość równoważna półce teoretycznej), N (liczba półek teoretycznych);

2.    Na podstawie wartości w/w parametrów, otrzymanych przez poszczególne podgrupy, po uzupełnieniu danymi otrzymanymi przez inne podgrupy - dla odpowiadających sobie warunków rozdzielania i tych samych substancji / par substancji stanowiących sąsiednie piki chromatograficzne - należy sporządzić wykresy następujących zależności funkcyjnych: H = f(u); log(k)=f(X), gdzie X - ułamek objętościowy, albo ułamek molowy składnika o wyższej sile elucyjnej; a= f(X); Rs=f(X); C=f(F) oraz C=f(h) - krzywe kalibracyjne (zależności stężenia „C” odpowiedniej substancji od powierzchni (F) i od wysokości (h) piku).

Wykresy zależności funkcyjnych należy wykonać dla tych w/w parametrów i obliczonych wielkości, gdy grupie laboratoryjnej udało się w czasie trwania ćwiczenia uzyskać co najmniej trzy punkty pomiarowe.

Na podstawie wszystkich otrzymanych rezultatów, oddzielnie dla poszczególnych rodzajów układu chromatograficznego (NP / RP) należy sformułować wnioski dotyczące:

4