5815002501

W ziarnku piasku ujrzeć świat cały, To see the world in grain of sand,

Całe niebo - w kwiatku koniczyny, and the sky in beautiful flower. Nieskończoność zmieścić w dłoni małej, To close infinity in the palm of your hand, Wieczność poznać w ciągu godziny. and eternity in hour.

William Blake.

Niektóre z tych własności poznajemy "bezpośrednio", zdobywając wiedzę "empirycznie", nasze zmysły działają jak wyrafinowane urządzenia pomiarowe.

Mózg wykrywa cechy przydatne do podejmowania działań, w docierającym do oczu świetle lub docierających do uszu wibracjach powietrza.

Dzięki pamięci i zmysłom rozpoznajemy obiekty, tworzymy sobie wyobrażenia i relacje między nimi, konstruując model świata.

Korzystamy dodatkowo z innych urządzeń pomiarowych: mikroskopów, teleskopów, tomografów...

Dane oceniamy za pomocą zmysłów i wnioskujemy o własnościach obserwowanych obiektów.

Uzupełniamy swoje wyobrażenia o obserwowanych obiektach.

Nie mamy żadnej bezpośredniej wiedzy o świecie;

nasza wiedza dotyczy jedynie dostępnych nam form poznania; mówiąc metaforycznie "widzimy tylko stany swojego mózgu" - uświadamiają nam to złudzenia optyczne.

Nie znaczy to, że widzimy swój mózg, tylko że część mózgu analizuje stany innych części i potrafi je skomentować sterując działaniem ciała, jego wypowiedziami, skojarzeniami.

Niestety w życiu codziennym często patrzymy na świat tylko z jednej, własnej, "jedynie słusznej" egocentrycznej perspektywy.

Możliwych jest wiele równouprawnionych perspektyw; wiele z naszych problemów wynika z przywiązania do egocentrycznego sposobu patrzenia na świat.

Wszystko, co możemy przeżyć, jest uwarunkowane strukturą umysłu/mózgu.

Metaforycznie powstawanie "obiektów umysłu" można to przedstawić tak jak na rysunku; za formowanie się takich obiektów odpowiadają oczywiście procesy mózgowe.

Kombinacja pewnych cech wykrywanych przez zmysły i konstruowanych przez korę zmysłową wzbudza w naszym umyśle wyobrażenie konkretnego obiektu.

Zrozumiał to już Immanuel Kant, pisząc o wiedzy "a priori" i "naoczności" pewnych obserwacji, które wydają sie oczywiste tylko dlatego, że tak dobrze pasują do sposobów przetwarzania informacji przez mózgi.