III. PODSTAWA PRAWNA EGZEKUCJI ADMINISTRACYJNEJ
Aby organ egzekucyjny mógł wszcząć egzekucję administracyjną, musi mieć podstawę prawną do podjęcia tego rodzaju działań. Podstawą do prowadzenia egzekucji administracyjnej mogą być akty: indywidualne i generalne (art. 3, 3a i 4). Takie akty są źródłem obowiązków o charakterze administracyjnym.
Akty indywidualne to:
decyzje administracyjne (wykonywane są decyzje ostateczne, a nieostateczne tylko wtedy, gdy nadano decyzji rygor natychmiastowej wykonalności lub jest wykonalna z mocy prawa),
postanowienia - postanowienia nieostateczne podlegają od razu wykonaniu, z wyjątkiem przypadków, gdy organ, który wydał postanowienie, wstrzyma jego wykonanie, ugoda - staje się wykonalna, gdy postanowienie ją zatwierdzające stało się ostateczne, orzeczenia sądowe lub orzeczenia innych organów - są wykonywane w trybie egzekucji administracyjnej wtedy, przepis prawa tak stanowi,
orzeczenia lub inne akty prawne organów obcych państw.
Inne dokumenty: deklaracje podatkowe, zgłoszenia celne, deklaracje rozliczeniowe z ubezpieczeń społecznych, informacja o opłacie paliwowej, informacje o dopłatach.
Podstawą do prowadzenia egzekucji administracyjnej mogą być także akty generalne, takie jak: ustawy, rozporządzenia, przepisy prawa miejscowego. Z aktów generalnych obowiązki wynikają bezpośrednio, wprost, zatem nie ma potrzeby wydawania orzeczenia w takiej sytuacji (np. obowiązek szkolny).
IV. PRZEBIEG POSTĘPOWANIA EGZEKUCYJNEGO Zasady ogólne postępowania egzekucyjnego
W całym postępowaniu administracyjnym (orzekającym, regulowanym przepisami k.p.a. oraz w egzekucyjnym, regulowanym p.e.a.) stosowane są zasady ogólne. Są to zasady, które mają obowiązywać we wszystkich stadiach postępowania, stanowiąc wytyczną dla wszystkich przepisów ustawy.
Zasady ogólne postępowania egzekucyjnego mają na celu ochronę interesów zobowiązanego. Mają one moc wiążących wytycznych dla organów administracyjnych. W literaturze spotykamy różne klasyfikacje zasad ogólnych. Wynika to z faktu, iż p.e.a. nie podaje nazw poszczególnych zasad, a jedynie określa ich treść.
W art. 18 p.e.a. sformułowano zasadę pomocniczego stosowania przepisów k.p.a. w postępowaniu egzekucyjnym (odpowiednie zastosowanie przepisów k.p.a.). Zatem niektóre zasady k.p.a. mają wprost zastosowanie w postępowaniu egzekucyjnym, np. zasada szybkości postępowania, zasada prawdy obiektywnej, natomiast inne w węższym zakresie .
W toku postępowania egzekucyjnego obowiązują następujące zasady ogólne:
zasada prawnego obowiązku prowadzenia egzekucji, wyrażona w art. 6 p.e.a. W razie uchylania się zobowiązanego od wykonania obowiązku wierzyciel powinien podjąć czynności zmierzające do zastosowania środków egzekucyjnych,
Zasada stosowania środków przewidzianych w ustawie, określona w art. 7 § 1 p.e.a. Organ egzekucyjny stosuje środki egzekucyjne przewidziane w ustawie,
Zasada celowości, wynikająca z art. 7 § 2 p.e.a. Organ egzekucyjny stosuje środki egzekucyjne, które prowadzą bezpośrednio do wykonania obowiązku;
Zasada_prowadzenia egzekucji w_sposób_najmniej_uciążliwy_dla_zobowiązanego,
sformułowana w art. 7 § 2 p.e.a. Spośród kilku środków egzekucyjnych organ wybiera środki najmniej uciążliwe dla zobowiązanego,
Zasada uprzedniego zagrożenia, ujęta w art. 15 p.e.a. Egzekucja administracyjna może być wszczęta, jeżeli wierzyciel, po upływie terminu do wykonania przez zobowiązanego