13
Agnieszka Budziewicz-Guźlecka
Zarządzanie informacją w przedsiębiorstwach gospodarki opartej na wiedzy
chcą przetrwać oraz mieć szansę na dalszy rozwój, wiedza powinna stanowić kluczowy zasób strategiczny. Oznacza to potrzebę opracowania oraz implementacji systemu zarządzania wiedzą w każdym obszarze działalności organizacji, jako procesu integrującego, będącego wyznacznikiem realizacji przyjętych celów strategicznych.1 W celu umiejętnego zarządzania wiedzą należy mieć rozwinięty system zarządzania informacją.
Istotne jest rozróżnienie podstawowych pojęć, takich jak dane, informacja, wiedza i mądrość, które w potocznym znaczeniu często traktowane są jako synonimy. Tymczasem pojęcia te różnią się znacznie. Dane są pojęciem najwęższym i mają podrzędną pozycję w stosunku do informacji i wiedzy. Dane definiuje się jako niepołączone ze sobą, fakty. W kontekście organizacyjnym dane oznaczają sformalizowany zapis dokonywanych transakcji. Innymi słowy, dane to surowe, nie poddane analizie fakty, liczby i zdarzenia, z których można opracować informacje. Rozwój technologii i idąca w ślad za tym komputeryzacja przedsiębiorstw znacznie ułatwiają i przyspieszają proces zarządzania danymi. Z drugiej strony stanowią pokusę do gromadzenia zbyt wielu zbędnych danych. Poprzez informacje rozumiemy te dane, które zostały poddane kategoryzacji i klasyfikacji lub w inny sposób zostały uporządkowane. Informacje oznaczają dane przedstawione w sposób mający jakieś znaczenie lub zinterpretowane w kontekście określonego celu. Podstawową rolą informacji jest zmiana sposobu, w jaki odbiorca postrzega pewne rzeczy. Informacja ma przez to wpływ na jego osąd i zachowanie, co odróżnia ją od danych. Natomiast wiedza oznacza uporządkowane i "oczyszczone" informacje. Powstaje ona dopiero po wyciągnięciu wniosków z dostępnych danych i informacji. W przeciwieństwie do danych i informacji wiedza ma charakter intuicyjny, przez co jest trudniejsza od nich do zdefiniowania i analizy. Ponieważ wiedza pochodzi od ludzi i znajduje się w ludzkich umysłach, jest czymś równie skomplikowanym i podobnie jak ludzie nieprzewidywalnym. Posiadanie bogatej wiedzy na dany temat prowadzi zaś do mądrości. Mądrość oznacza więc użycie wiedzy w praktyce.2 Informacje i dane mogą być gromadzone i przetwarzane za pomocą systemów komputerowych, natomiast w przypadku wiedzy i mądrości systemy informatyczne służą głównie wspomaganiu procesów uczenia się i przekazywania (dzielenia) wiedzy. Wiedza ma charakter dynamiczny, staje się najbardziej poszukiwanym produktem i kapitałem. Szczególne znaczenie dla współczesnych przedsiębiorstw usługowych ma kapitał intelektualny obejmujący wysoko wykształconych pracowników posiadających wiedzę i umiejętności jej użytkowania do projektowania współczesnych systemów technologii organizacji produkcji i świadczenia usług oraz sposobów i technik zarządzania umożliwiających spełnienie oczekiwań klienta.3 4 Rosnąca kompleksowość, dynamika i nieciągłość otoczenia, poszerzanie się jego granic i coraz większy wpływ, jaki wywiera ono na losy przedsiębiorstw usługowych, oznacza konieczność zdobywania, przetwarzania i wykorzystywania coraz większej liczby informacji w coraz krótszym czasie. Zmieniające się szybko otoczenie zmusza przedsiębiorstwa usługowe do silnego koncentrowania się w celu osiągnięcia przewagi konkurencyjnej, poprzez niekonwencjonalne i innowacyjne zachowania.
Jako cechę charakterystyczną Nowej Gospodarki wskazuje się również istnienie w gospodarce oddzielnego sektora - sektora informacyjnego, którego działalność polega na generowaniu, gromadzeniu, przechowywaniu, przetwarzaniu, ochronie i udostępnianiu informacji. Przez sektor
Zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie. Praca zb. pod red. B. Wawrzyniaka, Wydawnictwo WSPIZ im. Leona Koźmińskiego, Warszawa 2003, s. 72.
J T. Jakubowski: Zarządzanie wiedzą w firmach konsultingowych. Gazeta IT 2002, nr 7.
W. M. Grudzewski, I. K. Hejduk: Zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie. Wydawnictwo Difin, Warszawa 2004, s. 40.
J. Oleński: Ekonomika informacji - metody. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003, s. 35.