5897175252

n biurowy Izby Skarbowej w owlcach. Autorzy architekci: J. Ducliowicz i Z. Majerski.

Instytut Chemii na Żoliborzu w Warszawie, ze względu na odra-jący przykład kosmopolityzmu, P. D. T. w Poznaniu — zdecydo-iny konstruktywizm i bezduszny, schematyczny formalizm, Poli-:hnika Wrocławska (projekt arch. Frydeckiego) — konstrukty-zm i formalizm, Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie — żący konstruktywizm, szczególnie w sąsiedztwie budynków arch lewicza i Witkiewicza, Dom Turystyczny w Sopocie — formalizm obcy charakter architektury, „Biprohut" w Gliwicach — sztywna '.owość, błędne doczepienie sali zebrań do budynku o sytuacji atralnej, Akademia Medyczna w Białymstoku — złe nawiązanie układu zabytkowego poprzez nadmiernie długą ścianę budynku, stosowanie osiowości na spadku i nieuzasadnionej plastycznie ko-rmądy w obrzeżnej zabudowie, Dworzec Główny w Warszawie — ytpliwa zasada jednakowo obiegającej kolumnady przy ulicach różnych charakterach i funkcjach. Wadliwa architektura zwęża-:ych się ku dołowi kolumn oraz architektura narożników, przędny funkcjonalizm w projekcie wiaty, dotykającej portyku, Dy-ccja Kolei w Lublinie.

Również do tej kategorii należy zaliczyć:

Narodowy Bank Polski w Warszawie, mimo temperamentu twór-)go i wielkiej inwencji, stanowiących dowód, że niewłaściwie •jęty indywidualizm doprowadza wkońcu do rozwiązań formali-/cznych, szczególnie niebezpiecznych, gdy powodują one próby śladownictwa u innych architektów, o mniejszych kwalifikacjach,

P . R . D .na Rondzie Waszyngtona w Warszawie, mimo, że cha-cter trafnie nawiązuje do założeń ogrodowych otoczenia, to jednak da pozostaje w sprzeczności z wielką miejską arterią wylotową, chitektura konstruktywistyczna, związana z detalami klasycznymi, je obraz pełnego eklektyzmu.

W myśl kryterium czwartego, jako dobry przykład twórczego na- * ązania do tradycji, Komisja uznała:

Zespół Domu Wojska Polskiego, nawiązujący do tradycji zarówno jonu Osi Saskiej, jak i Stanisławowskiej architektury — szczegól-? skrzydła boczne oraz zejścia i tarasy ogrodowe; S. G. P. i S., co obiekt indywidualny na terenie nowym, nie obciążonym tra-cją urbanistyczną; Nowy Świat — ciąg zachodni; Ursynów; P. G. R. Gdańsku; Służbę Polsce na Grochówie; Uniwersytet w Lublinie. Również jako dobry przykład Komisja uznała M. D. M., uznając słuszne nawiązanie do tradycji warszawskiej okresu Heuricha Carola Jankowskiego, przy czym należy oczekiwać dalszego kroku twórczym rozwinięciu tej -tradycji oraz uznając za słuszne d ko->czne utrzymanie tradycji ciągu ulicy Marszałkowskiej.

Jako przykłady niszczenia wartości tradycyjnych, Komisja uznała: Akademię Medyczną w Białymstoku, w sposób brutalny niszczącą elkie wartości plastyczne pałacu Branickich; Dyrekcję Kolei w Lunie, niszczącą wartości plastyczne pobliskiego Starego Miasta, Za-?k w Poznaniu — formy nie mniej obce, niż formy zamku kaj-rowskiego, Instytut Chemiczny w Krakowie; Dom Turystyczny Sopocie.

*V myśl kryterium piątego, jako dobre przykłady zgodności formy deową treścią, Komisja uznała:

Zespół Domu Wojska Polskiego; S. G. P. i S.; Ciąg Zachodni Wschodni Nowego Światu, Ministerstwo Finansów, Ursynów, Po

wiatową Radę Narodową w Pruszczu, Służbę Polsce na Grochówie; M.D. M., ze względu na treść ideową placu.

Jalco .przykłady sprzeczności formy z treścią ideową, Komisja uznała:

Zamek w Poznaniu, P. D. T. w Poznaniu, Akademię Medyczną w Białymstoku, Dom Włókniarza w Łodzi, szczególnie uwzględniając wielką wagę Domu Kultury w centrum włókienniczym w Polsce: Narodowy Bank Polski w Warszawie; Dworzec Główny w Warszawie.

Przeprowadzona analiza wykazała, że mimo wielu nieraz błędów, szereg projektów wykazuje z punktu widzenia ich wartości, jako zespołów urbanistycznych, właściwy kierunek po linii rozwoju ku socjalistycznej architekturze polskiej.

Wśród nich wyróżniają się projekty:

Szkoła Główna Planowania i Statystyki w Warszawie; Zespół Domu Wojska Polskiego, ciąg zachodni Nowego Światu; Służba Polsce na Grochówie, Ursynów; M. D. M. — nie uwzględniono w klasyfikacji, ze względu na udział w Komisji współautorów projektu.

Jako projekty, które mimo dużych nieraz wysiłków, a nawet osiągnięć, nie idą po słusznej linii rozwojowej architektury polskiej, Komisja uznała projekty:

Narodowy Bank Polski w Warszawie; biurowiec na Marszałkowskiej, P. P. R. D. na Rondzie Waszyngtona, Instytut Rolniczo-Spo-żywczy na Rakowieckiej, jak również do pewnego stopnia: Dworzec Główny w Warszawie, „Biprohut“ w Gliwicach, Szkoła Jungów w Gdyni.

Następujące projekty Komisja uznała, jako wręcz sprzeczne z kryteriami :

Instytut Chemii na Żoliborzu, jako odrażający przykład kosmopolityzmu; P. D. T. w Poznaniu i Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie, jako rażące przykłady niepoprawnego konstruktywizmu; Zamek w Poznaniu, jako odstręczający przykład obcości ideologicznej obiektu; Dyrekcję Kolei w Lublinie, za kosmopolityzm; Politechnikę Wrocławską (projekt arch. Frydeckiego) — za przebrzmiały, niepoprawny konstruktywizm.

Komisja stwierdza, że ustalone na wstępie kryteria pozwoliły na szczegółową analizę wystawionych na pokazie projektów. Z drugiej zaś strony, projekty .te, jak również referaty i dyskusja, pomogły w sprawdzeniu praktycznej słuszności przyjętych kryteriów i w próbie wysnucia ogólnych wniosków oraz wytycznych.

Fakt, że pokaz nie objął planów urbanistycznych oraz, że nie wszystkie wystawione projekty miały dość jasno pokazaną sytuację urbanistyczną, lub wcale jej nie miały — uniemożliwił pełniejszo sprawdzenie słuszności kryteriów oraz wysnucie wniosków i wytycznych, dotyczących całości zagadnień urbanistyki polskiej. Fakt ten spowodował także konieczność rozpatrywania niektórych projektów w oderwaniu od szerszego otoczenia, co Komisja uznaje za błędną metodę analizy projektu, a co ważniejsze — za błędną metodę projektowania.

Na podstawie wystawionych na pokazie projektów i ich analizy oraz na podstawie przeprowadzonej na naradach dyskusji Komisja doszła^-do następujących wniosków ogólnych: