Makieta projektu Teatru Narodowego w Łodzi. Autorzy architekci! J. Korski, W. Korski l R. Szymborski.
Powstaje tutaj konflikt między potrzebami dnia dzisiejszego i szybko rosnącymi potrzebami dnia jutrzejszego, potrzebami społeczeństwa socjalistycznego. Osiedle, budynek trwa dłużej niż okres realizacji planu. To też muszą być dopasowane do potrzeb przyszłych. Równocześnie zaspokoić muszą dzisiaj przewidziany planem zakres potrzeb. Dla rozstrzygnięcia tych trudności przykładowe projekty standartów mieszkaniowych na rok 1951 rozróżniają pojęcie stan-dartu docelowego i pojęcie standartu bieżącego. To znaczy, przewidują w zakresie mieszkaniowym zaludnienie mieszkania n — osobowego przez n + 1 osób. W ten sposób akceptujemy niewłaściwe użytkowanie inwestycji dzisiaj, by uzyskać wyższą trwałość inwestycji, wyższą prawidłowość rozwiązań architektonicznych.
Wagę badania programów w budownictwie nietypowym podkreśla B. Sokołow1) stwierdzając na przykładzie budownictwa przemysłowego, że dwa budynki produkcyjne o tym samym przeznaczeniu dla dwóch zakładów jednorodnego profilu i mocy zaprojektowano: jeden — na 244 tys. m3, drugi — na 352 tys. m3. Po sprawdzeniu okazało się, że kubatura drugiego budynku była za duża.
Kry termin V. W ocenie projektów wzięta będzie pod uwagę ich zgodność z obowiązującymi standartami przestrzennymi i wyposażeniowymi. W budownictwie nietypowym — wzięta będzie pod uwagę oszczędność programów.
Lokalizacja
Lokalizacja budowy zawsze znajduje wyraz w kosztach budowy. Dla podtrzymania tej tezy przytoczę, że wzrost odległości przewozu cegły, kamienia, piasku i żwiru o 10 km powoduje wg Dobroni-na i Kwiłnickiego2), wzrost całkowitych kosztów budowy o 1,5 do 2%. Równocześnie lokalizacja budowy w zasadniczy sposób ciąży na wartości użytkowej budynku.
Działalność budowlana jest w zasadzie pozytywnym wkładem w krajobraz. Jednakże w ogromnej większości wypadków działa destrukcyjnie na zespół istniejących na placu budowlanym wartości
*) „Woprosy Ekonomiki11 Nr 10/1950, str. 21.
-) „Płanowoje Hoziajstwo“ Nr 6/1950, str. 54.
budowlanych bądź przyrodniczych. Ponadto, przez wybór lokalizacji budowa może właściwie nawiązywać do zespołów istniejących urządzeń osiedlowych, bądź też powodować konieczność wykonania zespołu inwestycji dodatkowych.
Kryterium 2: Lokalizacja budowy winna być w dokumentacji uzasadniona. Winien być sporządzony pełny szacunek wartości niszczonych przy wykonaniu budowy oraz pełny wykaz i szacunek inwestycji uzupełniających i te momenty winny być wzięte pod uwagę przy ocenie projektu.
Czas wykonania
Problem czasu w budowie nie redukuje się do znanego postulatu minimalizowania okresu budowy celem skrócenia okresu zamrożenia nakładów. Szybki rozwój produkcji, zgodnie z prawem rozszerzonej reprodukcji socjalistycznej, daje stały przyrost akumulacji, a zatem możliwości realizacyjnych, dlatego, że z roku na rok rośnie akumulacja, a zatem z roku na rok zwiększa się suma środków dysponowanych przez plan na cele inwestycyjne. I dlatego nakład na konkretny obiekt opóźniony o pewien odcinek czasu w niższym stosunku obciąża akumulację i dochód społeczny. To jeszcze nie wyczerpuje momentu czasu. Koszty produkcji budowlanej, jak to już uzasadniłem poprzednio maleją z roku na rok. A zatem po upływie tegoż czasu będą niższe niż obecnie. Tym bardziej przesunięcie momentu rozpoczęcia budowy ułatwi jej wykonanie.
Kryterium 3: Dokumentacja winna uzasadniać konieczność wykonania budowy w określonym czasie.
Kryteria dla oceny rozwiązań projektowych.
Dogodność dla realizacji
Sprawy ekonomiki wykonawstwa budowlanego, ekonomiki przedsiębiorstw nie wchodzą w zakres naszych rozważań. Jednakże budownictwo jest jednością. Projekt jest wstępną fazą budowy. To też wszelki postęp realizacji stawia projektantowi nowe wymagania. Przede wszystkim pełnego zrozumienia nowoczesnych metod budo-