5996832508

4. PODZIAŁ TERYTORIUM POLSKI NA JEDNORODNE JEDNOSTKI GEOBOTANICZNO-REGIONALNE 4.1. ZAGADNIENIA WSTĘPNE GEOBOTANICZNEJ

REGIONALIZACJI POLSKI

Stosowany dotychczas powszechnie geobotaniczny podział Polski opracowany przez W. Szafera (1959, 1972) miał charakter dedukcyjny, czyli przeprowadzony był przez konsekwentne dzielenie większych regionów na regiony coraz mniejsze; natomiast proponowany podział jest indukcyjny, czyli powstaje (szczególnie w swojej najważniejszej części na terytorium Polski) poprzez łączenie regionów mniejszych w większe. Regionalizacje te przeprowadzane są zatem na innych zasadach. Pomimo tego, uznano za właściwe zachowanie zaproponowanej przez Szafera hierarchii jednostek, nie przesądzając na wstępie czy zasięg i wielkość jednostek zaliczanych do określonej kategorii będą jednakowe, czy też nie w obu podziałach. Przyjęto zatem za Szaferem podział jednostek na trzy rzędy wielkości.

Do jednostek pierwszego rzędu (największych) zalicza się: państwa roślinne, obszary, prowincje, podprowincje, działy i poddziały; do jednostek drugiego rzędu — krainy i ewentualnie podkrainy; do jednostek trzeciego rzędu — okręgi geobotaniczne i podokręgi.

W prezentowanym podziale geobotanicznym przyjęto następujące kryteria wyróżniania jednostek przy wydzielaniu ich „od dołu do góry”:

—    podokręgi, czyli podstawowe jednostki podziału regionalnego w skali przeglądowej charakteryzują się jednorodnym (w granicach możliwości rozdzielczych przyjętej skali) krajobrazem roślinnym (sensu Matuszkiewicz J. 1978, 1979a, 1979b, 1981a, 1981b, 1987a);

—    okręgi charakteryzują się specyficznym, różnym od otoczenia, układem krajobrazów roślinnych, zwykle z jednym typem krajobrazu dominującego;

—    krainy geobotaniczne charakteryzują się jednorodnością inwentarza zbiorowisk roślinnych w zakresie zespołów i odmian regionalnych zespołów, w szczególności zbiorowisk pospolitych;

—    jednostki największe charakteryzują się zestawem zbiorowisk zonalnych i częściowo ekstrazonalnych, ujmowanych w randze wyższych syntaksonów (związki, rzędy, klasy). Dla jednostek tych wskazać można charakterystyczne i wyróżniające zbiorowiska roślinne (zespoły, związki i inne).

Ten ogólny zarys kryteriów wydzielania jednostek poszczególnych poziomów hierarchicznych rozszerzony będzie w dalszych częściach pracy.

Piętra roślinne w górach nie są w niniejszym podziale ujmowane jako